امروزه روش سنتی آموزش و پرورش در بسیاری از کشور های پیشرفته جای خود را به آموزش و پرورش نوین داده است. روش سنتی آموزش و پرورش معایب و مشکلاتی به همراه داشت. در آموزش سنتی بیشتر بار آموزش به عهده معلم بود که علاوه بر خستگی و فشار زیاد به معلم، باعث می شود که دانش آموز نقش فعالی در کلاس نداشته باشد. در آموزش سنتی معلم آموزشی یکسان را به همه مخاطبین ارائه می کند، در حالی که تمام دانش آموزان در یک سطح قرار ندارند و از نظر سطح توانایی و دانش با هم متفاوت هستند. محتوای آموزشی روی کتاب به صورت متن با تصاویری محدود توجه همه دانش آموزان را جلب نمی کرد و پس از مدتی باعث خستگی دانش آموز می گشت. تعامل و همکاری بین دانش آموزان اندک بود و دانش آموزان سر کلاس درس بیشتر نقش مستمع و شنونده را دارند. انجام تکالیف و تمارین به صورت فردی بود و مشارکتی در بین نبود.
استفاده آموزش و پرورش از فناوری همیشه صورت می گرفته است ولی در چند سال اخیر سرعت بیشتری گرفته است. کشور ما در حال گذر از آموزش و پرورش سنتی مبتنی بر کتاب های چاپی به سمت استفاده از یادگیری الکترونیکی می باشد. در روش نوین آموزش و پرورش، از تکنولوژی و فناوری در امر آموزش استفاده می شود. استفاده از امکاناتی که تکنولوژی در اختیار دانش آموز و معلم قرار می دهد کارایی یادگیری را بالا می برد. با توجه به ویژگی های سیستم های سیار دانش آموزان مشارکت بیشتری در یادگیری دارند و نقش آنها از منفعل به فعال تغییر می کند.
1-2 بیان مسئله و ضرورت تحقیق
دانش به صورت مستقل ایجاد نمی شود بلکه با ارتباط و تعامل تولید می شود. یادگیری سیار امکان تعامل و ارتباط بین یادگیرنده ها را افزایش می دهد. نیاز محیطهای آموزشی در به روز بودن و از دست ندادن فرصت های ارتقا و پیشرفت از ضروریات می باشد . از این رو توجه به روش های نوین آموزش مهم و قابل توجه می باشد.
آموزش از راه دور، آموزش الکترونیک و یادگیری سیار مزایا و ویژگی هایی دارند که محدودیت های آموزش حضوری را کاهش می دهد. یادگیری الکترونیکی دروازه ورود به یادگیری سیار می باشد. گستردگی دسترسی به وسایل سیار را می توان به عنوان یکی از دلایل استفاده از یادگیری سیار دانست. یادگیری سیار یک روش جدید برای یادگیری است. تمام افراد صرف نظر از اینکه کجا زندگی می کنند و وضعیت و فرهنگ آنها چگونه است حق دارند برای بهبود کیفیت زندگی خود به مواد آموزشی و اطلاعات دسترسی داشته باشند. یادگیری سیار از طریق بکارگیری تکنولوژی های سیار شهروندان سراسر جهان را قادر می سازد تا به اطلاعات مور نیاز خود در هر مکان و زمانی دسترسی داشته باشند.
بعد از روشهای حضوری آموزش، استفاده از تکنیکهای یادگیری الکترونیک مورد توجه قرار گرفت ولی با پیشرفت تکنولوژی اینترنت، جهت
حرکت به سمت یادگیری سیار با استفاده از اینترنت برای ایجاد یک شبکه گسترده تر در کلاس و خارج از کلاس بوده است تا یک شبکه گسترده تر از فرصت های آموزشی را بوجود آورد. امروزه بیشتر مردم تلفن همراه خود را به وسیله ای برای پیدا کردن جواب ، جستجو برای اطلاعات ، مطالعه کتاب الکترونیکی تبدیل کرده اند.
در این تحقیق با ارایه مفاهیم بنیادین یادگیری سیار و شناسایی ملزومات و مزایای یادگیری سیار به منزله ی مرحله ای جدید از آموزش از راه دور و آموزش الکترونیک پرداخته می شود. همچنین به جستجو و بررسی وضعیت یادگیری سیار در جهان و در ادامه در شهر بندر عباس می پردازیم.
1-3 اهداف تحقیق
هدف ما در این تحقیق بررسی موفقیت یا عدم موفقیت سبک جدیدی از آموزش به نام یادگیری سیار به عنوان زیر مجموعه ای از یادگیری الکترونیکی می باشد. استفاده از فناوری نقش زیادی در بهبود و بالا بردن کیفیت آموزش ارایه شده توسط معلم و پیشرفت تحصیلی و عمیق تر شدن یادگیری دانش آموزان داشته است. کشور ما گام های آغازین را در استفاده از فناوری در آموزش کودکان بر می دارد و انتخاب های مختلفی پیش روی خود دارد. روش های مختلف یادگیری الکترونیکی برای نمونه در مدارس هوشمند شهر بندر عباس به کار گرفته شده اند. ما با استفاده از پرسش نامه موفقیت هر یک از این روش ها را بررسی کردیم و آن را با یادگیری سیار در مدرسه هوشمند سامسونگ مقایسه کرده ایم. در این راستا، ما در این مطالعه هدف زیر را دنبال می کنیم :
ارائه مدل و امکان سنجی کاربرد یادگیری سیار در ایران
1-4 سوالات یا فرضیههای تحقیق
مزایای یادگیری سیار در مقایسه با دیگر روشهای یادگیری چیست؟
چه آثار و پیامدهایی در پی به کارگیری یادگیری سیار به وقوع می پیوندد؟
زیر ساخت های لازم برای تبدیل آموزش سنتی به یادگیری سیار چیست ؟
عوامل موفقیت یادگیری سیار چیست ؟
آیا از نظر اقتصادی ، پیاده سازی یادگیری سیار مقرون به صرفه است ؟
1-5 کلمات کلیدی
1-5-1یادگیری الکترونیکی [1]
یادگیری الکترونیکی اشاره به استفاده از رسانه های الکترونیکی و فناوری اطلاعات و ارتباطات (آی سی تی) در آموزش و پرورش دارد. آموزش الکترونیکی گستره ای شامل تمام اشکال تکنولوژی آموزشی در یادگیری و تدریس است. و به طور کلی شامل آموزش به کمک کامپیوتر، آموزش مجازی، آموزش چند رسانه ای، آموزش مبتنی بر اینترنت و وب ، آموزش آنلاین و … می شود (توانگریان و همکاران، 2004).
1-5-2مدرسه هوشمند[2]
مدرسه هوشمند مدرسه ای است که در آن روند اجرای کلیه فرایند ها اعم از مدیریت، نظارت، کنترل، آموزش، ارزشیابی، اسناد و امور دفتری و ارتباطات مبتنی بر استفاده از فناوری اطلاعات می باشد. این مدرسه دانش آموز محور است و دانش آموز در مدرسه هوشمند نقش یاد گیرنده و یاد دهنده دارد. تاکید بر فراهم ساختن محیط یاد دهی- یادگیری از راهبرد ها و خط مشی های مدرسه هوشمند است.(الگوی سخت افزاری مدارس هوشمند، 1390)
اصول ومبانی هوشمند سازی مدارس ، توسط دیوید پرکینز و همکارانش درپروژه زرو[3] که از سال 1967 در دانشگاه هاروارد برای آموزش بهتر آغاز شد، بر اساس دو اعتقاد زیر بنا شده است:
1- یادگیری نتیجه تفکر است و تفکر خوب از طریق هوشمند سازی مدارس توسط همه دانش آموزان قابل آموختن است.
2- آموزش باید شامل درک عمیق باشد و درک عمیق یعنی انعطاف پذیری و استفاده فعال از دانش با کمک فرایند هوشمند سازی مدارس.
این مبانی و اصول، ساختاری برای مدرسه هوشمند ایجاد میکند(وب سایت پروژه زرو).
1-5-3یادگیری سیار[4]
یادگیری سیار یک شاخه توسعه یافته از آموزش الکترونیکی است که نسبت به سایر انواع این یادگیری امکان دسترسی به محتوای الکترونیکی و تعامل با سایر افراد حاضر در محیط یادگیری را با سهولت بیشتری برای فراگیران فراهم می سازد (سعیدی پور و همکاران، 1390).
یادگیری سیار عبارت است از آن نوع یادگیری که در هر زمان و مکانی به کمک وسایل رایانه ای و سیار اتفاق بیافتد(احمدی و همکاران، 1391). یادگیری سیار را می توان ترکیبی از دو شکل آموزش “الکترونیک” و “از راه دور” دانست، زیرا در این نوع آموزش همانند آموزش از راه دور میان دانش پژوهان و اساتید فاصله وجود دارد و از سوی دیگر، این آموزش نیز همانند آموزش الکترونیک از طریق فناوری پیشرفته تر و با استفاده از ابزار های الکترونیکی همراه می شود(یعقوبی و همکاران، 1389).
1-5-4مدل هدف مدار تایلر
رالف تایلر[5] یکی از صاحب نظران برجسته مدلهای تکنیکی، علمی است. تایلر در سال 1949 کتاب اصول اساسی برنامه درسی و آموزشی[6] را منتشر کرد که در آن برای بررسی مسایل برنامه درسی و آموزشی منطقی را ارایه نمود. او یادآور شد که برنامهریزان درسی باید این مراحل را انجام دهند.
- تعیین اهداف کلی و طبقه بندی اهداف به اهداف جزئی و بیان آنها به گونه ای که قابل اندازه گیری باشند.
- تعیین موقعیت ها و وضعیت های تحقق اهداف
- ارزشیابی
تایلر یادآوری کرد که باید برنامهریزان درسی هدفهای کلی را بر اساس گردآوری اطلاعات از سه منبع: ماده درسی، یاد گیرنده و جامعه تعیین کنند.
در این الگو فرایند ارزشیابی، فرایند تعیین میزان تحقق هدف های آموزشی است و اساس این نظر آن است که هدف های آموزشی در واقع بیانگر تغییراتی هستند که باید در رفتار یاد گیرنده به وجود آید.
ارزشیابی در این مدل با مقایسه نتایج مورد انتظار و نتایج واقعی انجام می گیرد . در واقع در این روش كوشش می شود تا نشان داده شود مقاصد تا چه اندازه تحقق یافته اند. نتایج بدست آمده از ارزشیابی مبتنی بر هدف را می توان برای اصلاح و تجدید نظر در مقاصد یا هدفهای فعالیت آموزشی ، یا روش و تدابیری كه برای سنجش تحقق مقاصد یا هدف ها بكار رفته اند مورد استفاده قرار داد. با استفاده از مدل تایلر به بیان اهداف کلی و جزئی و رفتاری می پردازد. سپس موقعیت ها و چگونگی پیاده سازی سیستم را برای نائل شدن به اهداف بیان می کند. سپس شیوه ارزشیابی را بیان می شود.( نوبخت، 1391)
1-6 سازماندهی پایاننامه
فصل دوم ابتدا درباره یادگیری الکترونیکی و استانداردهای آن صحبت می کنیم. سپس به ابزارها و اجزا و عناصر آن می پردازیم. در ادامه یادگیری سیار و مولفه ها و عبارات آن شرح داده می شود. سپس خلاصهای از وضعیت یادگیری سیار در مدارس کشور ها و قاره های مختلف بیان می شود. انواع مدل های پیاده سازی سیستم یادگیری سیار در مدارس بیان می شود. سپس نمونه های موفق پروژه های یادگیری سیار را که به اجرا در آمده است، معرفی می کنیم. در ادامه معمای های مختلف ارائه شده برای سیستم یادگیری سیار معرفی می شوند.
فصل سوم روش تحقیق و جامعه آماری ، نمونه ی مورد نظر در این تحقیق ، ابزار و موارد مورد استفاده جهت جمع آوری داده ها و اطلاعات مستند و در انتها روش آماری که برای پاسخ گویی به سؤالات تحقیق انتخاب نموده ایم ارائه می شود.
فصل چهارم نتایج عملیات آماری و اطلاعات استخراج و جمع آوری شده و ارائه ی طبقه بندی شده و ارائه جدول هل و نمودار ها همه به منظور پاسخ صریح و مشخص به سئوال پژوهش
فصل پنجم نتایج حاصله را به صورت مستند با سایر نتایج موجود در فصل دوم و ادبیات ایجاد شده توسط سایر محققین مقایسه و نتیجه گری لازم در امکان سنجی اقدامات و الگوی پیشنهادی یادگیری سیار در ایران را مورد بحث قرار می دهیم و سپس مشکلات و محدودیت های انجام پژوهش حاضر را بیان می کنیم و در پایان هم پیشنهادات کاربردی و پژوهشی برگرفته از نتایج تحقیق را می آوریم.