:

منطقه قفقاز به دلیل موقعیت خود که اروپا را به آسیاوخاورمیانه متصل می کند.پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی وخلاءقدرت در این منطقه حساس ژئوپلیتیکی ،اهمیت روزافزونی یافته است .وجود منابع قابل اتکا ی انرژی ،تنوع قومیتی ،فرهنگی ،دینی ودیگر مسائل کلان نیز تنها توانسته است بر حساسیت ژئوپلیتیکی قفقاز در جوامع جهانی بیفزایند.گذشته از این عوامل ورود بسیاری از قدرت های منطقه ای وفرامنطقه ای باعث تغییرات مهمی در معادلات سیاسی واقتصادی شده این جهت گیری ها به نوعی یارگیری سیاسی نیز انجامیده وهرکدام از این بازیگران سعی دارند ضمن عقب زدن سایر رقبا ،منافع وامتیازات بیشتری را در منطقه بدست آورندطبیعتا وجود این رقابت ها برروابط ایران وکشورهای قفقاز که از دیرباز دارای پیوندهای عمیقی با یکدیگر بوده اند تاثیر خواهد گذاشت .                                                                                  

1-1بیان مسئله :

از مهمترین تحولات ژئوپلیتیکی در دهه های آخر قرن گذشته فروپاشی اتحاد شوروی بود که پیامد آن ظهور کشورهای نواستقلال در حوزه جنوبی شوروی وورود آنها به عرضه روابط بین الملل بود .منابع سرشار وغنی انرژی وبازارهای مصرف برای سرمایه گذاری همراه با بحرانهای هویتی واجتماعی، بحرانهای ساختاری وسیاسی وهمچنین ضعف اقتصادی وناکارآمدی دولت های منطقه همه وهمه عواملی است که باعث جلب توجه دیگر بازیگران عرضه جهانی به این منطقه شد یکی از پیامدهای آن درکناررقابت قدرت های فرامنطقه ای فعال شدن قدرت های منطقه ای برای حضور ونفوذ در این منطقه است. ایران وترکیه هم با هدف یافتن جایگاهی درفرصت های پیش رو وهم باهدف رفع نیازهای این کشورها در عرضه داخلی وضرورت های سیاست خارجی آن بیشتر برپایه متغیرهائی چون اشتراکات فرهنگی، ملاحظات ژئواکونومیک وژئوپلیتیک به رقابت با هم پرداختند منطقه قفقاز جنوبی که شامل سه کشور جمهوری آذربایجان، ارمنستان وگرجستان میباشد از همان ابتدا مورد توجه دو قدرت منطقه ای ایران وترکیه قرارگرفت .ترکیه همزمان با اشغال قره باغ توسط ارمنی ها در حمایت از آذربایجان مرزهای هوائی وزمینی خود رابرروی ارمنستان بست واز آن زمان مسئله قره باغ نقش تعیین کننده ای در مناسبات ترکیه با ارمنستان ایفا می کند

1-2سوال تحقیق :

سوال اصلی که در این تحقیق مطرح شده است این است که:

1-اساسا تحول اساسی در روابط ارمنستان وترکیه چه تاثیرات ژئوپلیتیکی درمنطقه قفقاز جنوبی وموقعیت ایران خواهد داشت؟                                                                      

   2–آیا خروج ارمنستان از مثلث ایران وروسیه وپیوستن به بلوک غرب وترکیه باعث تضعیف محور روسیه _ایران خواهد شد؟  

3–آیا بدون در نظر گرفتن حل مناقشه قره باغ از طرف ترکیه باعث گرایش جمهوری آذربایجان بسمت محور روسیه _ایران ،ارمنستان خواهد گردید؟

 

 

 

1-3فرضیه های تحقیق :

فرضیه اصلی این تحقیق عبارت است از:

عادی سازی روابط ارمنستان –ترکیه هم جایگاه ژئوپلیتیکی منطقه، هم منزلت کشورها وهم موازنه قدرت دربین کشورهای منطقه را دچار تحول اساسی خواهد نمود.

فرضیه دوم–خروج ارمنستان از مثلث ایران وروسیه وپیوستن به ترکیه وبلوک غرب باعث تضعیف محور روسیه-ایران

می شود.    

فرضیه سوم–گرایش جمهوری آذربایجان به سمت روسیه –ایران وارمنستان بدون در نظر گرفتن حل مناقشه قره باغ از طرف ترکیه .

1-4اهداف تحقیق :

هدف کلی این تحقیق درک وشناخت دقیق از پویش های جدیددرصحنه معادلات سیاسی، امنیتی واقتصادی منطقه قفقاز وتامین منافع ملی کشور در روند تغییر تدریجی موازنه قدرت سنتی در این منطقه است                                          –ایران نباید روابط نزدیک با ایروان را همیشگی وتضمین شده بپندار بنابراین تغییر اساسی در نگرش وخط مشی تهران نسبت به ایالات متحده آمریکا ودرپی آن روسیه پیش شرط توسعه معنادار روابط با همسایگان در قفقاز جنوبی است .

1- 5اهمیت وضرورت تحقیق :

اهمیت وضرورت این تحقیق از آنجا ناشی می شود که با مطالعات وبررسیهای بعمل آمده مشخص شده است که در پژوهش های صورت گرفته پیشین به موضوع پیامدهای ژئوپلیتیکی ناشی از نزدیکی وعادی سازی روابط ارمنستان–ترکیه وتاثیرات آن برامنیت ملی واقتصادی کشورمان کمتر صورت گرفته است وتعداد پژوهش ها محدود اندک میباشد لذا به نظر می رسد با انجام این تحقیق تا حدودی خلاءوجا ی خالی این پژوهش ها مرتفع گردد.

1-6روش تحقیق :

در این تحقیق روش گرد آوری اطلاعات بصورت اسنادی، فیش برداری، کتابخانه ای،مدارک نقشه ها ومقالات ورسانه های جمعی واینترنت (سایت ها)میباشد وبصورت توصیفی –تحلیلی انجام گردیده است

 1-7محدوده مورد مطالعه :

تحقیق حاضر ضمن گذری در تاریخ وجغرافیای قفقاز جنوبی بطور عمده پس از جدائی از ایران وبعد ازتشکیل اتحاد جماهیر شوروی وپس از فروپاشی آن وتشکیل سه جمهوری قفقاز جنوبی آذربایجان گرجستان وبه خصوص جایگاه ارمنستان در رابطه با کشورهای ایران وترکیه میباشد

1-8محدودیت ها:

یکی از مهمترین محدودیت ها در این تحقیق عدم دسترسی به منابع دست اول وروز دنیا ونیز عدم ترجمه منابع انگلیسی زبان در این مورد میباشدوبیشتر منابع تحقیق از طریق فصلنامه ها ومجلات گذشته در این رابطه میباشد.

1-9پیشینه تحقیق :

-بعضی از مقالات ارائه شده در رابطه با موضوع تحقیق فوق عبارتند از مقاله تحت عنوان چشم انداز توازن قدرت در قفقاز در پرتوتحول روابط ترکیه –ارمنستان توسط اقای میرقاسم بنی هاشمی در دی 88انجام گردیده در این مقاله بیان میشود که بهبود روابط ارمنستان –ترکیه موجب تقویت ائتلاف غرب گرا واحتمال ورود ارمنستان به این فرآیندبرای رفع آثار تحریم وانزوای جغرافیائی وبازسازی زیر ساخت های اقتصادی- صنعتی اجتناب پذیر خواهد بود ومعادله قدرت را در منطقه به نفع ترکیه وبلوک غرب تغییر می دهد.

–مقاله ای دیگر تحت عنوان روابط ایران وارمنستان :فرصت ها وموانع توسط نوراله قیصری ومهناز گودرزی در اردیبهشت 88انجام شده است در این مقاله به دلایل اهمیت ارمنستان برای ایران اشاره

گردیده است از جمله اهمیت ژئوپلیتیک به دلیل مرتبط شدن ایران با دریای سیاه، قفقاز شمالی واروپا واستفاده از دهلیزهای ورودی وخروجی وخطوط مواصلاتی ارمنستان اهمیت استراتژیک ارمنستان برای مقابله با توسعه طلبی ترکیه در منطقه اهمیت سیاسی از نظر امکان بهره برداری از لابی قوی ارامنه در محافل سیاسی واقتصادی اهمیت اقتصادی از نظر تسخیر بازار ارمنستان دربخش های مانند انرژی بهره برداری سیاسی وامنیتی برای حضور تعیین کننده در منطقه قفقاز وممانعت از گسترش بحران ها مانند بحران قره باغ به داخل ایران وایجاد توازن قوا در تحولات منطقه وروابط آذربایجان وارمنستان ومعادلات منطقه ای از جمله مسائل انتقال انرژی                       .

– مقاله دیگر تحت عنوان ایران وخطوط انتقال انرژی حوزه خزرتوسط نصرتی (1388)انجام گردیده که به بررسی چالش ها وفرصت های ژئوپلیتیکی انتقال وترانزیت انرژی منطقه آسیای مرکزی وقفقاز ودریای کاسپین به بازارهای جهانی پرداخته است وی در این مقاله از ایران به عنوان امن ترین ،اقتصادی ترین وکوتاهترین مسیر انتقال منابع انرژی به بازارهای جهانی نام می برد ولی ایالات متحده به علت اطلاع از موقعیت بی نظیر ژئوپلیتیک وژئواستراتژیک ایران واینکه این موقعیت می تواند ایران را به بازیگری جهانی تبدیل نماید دست به اقداماتی برای خنثی نمودن این توان بالقوه زده است که از آن جمله می توان به جایگزینه راه هائی غیراز ایران برای این انتقال اشاره نمود.                                       -کتاب روابط ایران با جمهوریهای قفقاز نوشته دکتر میرابراهیم صدیق نشردادگستر(1383)که به دیدگاههای نظری ،نگاهی به جغرافیای منطقه قفقازوسابقه تاریخی روابط ایران با این منطقه ،تاثیر قدرت های منطقه ای وفرامنطقه ای در قفقاز ،روابط سیاسی-اقتصادی ایران با جمهوریهای قفقاز ،علل گسترش روابط ایران با ارمنستان اشاره می کند.                                           -کتاب ژئوپلیتیک جدید ایران از قزاقستان تاگرجستان نوشته دکتر سیدعطاله تقوی نشردفتر مطالعات سیاسی وبین المللی وزارت امورخارجه (1387)که به ویژگیهای ژئوپلیتیک ایران،دیدگاههای مهم ژئوپلیتیکی ،عوامل موثر در ژئوپلیتیک ایران ،آثار علائق ژئوپلیتیک درفضای روسیه تزاری وجانشین آن شوروی سابق نسبت به ایران ،بحران ها،منابع وظرفیت های کشورهای آسیای مرکزی وقفقاز،بررسی منابع وظرفیت های اقتصادی آسیای مرکزی وقفقاز،تاثیرات امنیتی واقتصادی –سیاسی فروپاشی شوروی برژئوپلیتیک ایران،زمینه های مشترک همکاری بین ایران وکشورهای آسیای مرکزی وقفقاز اشاره دارد.

منابع ذکر شده در بالاتنها قسمتی از انبوه رساله ها،کتاب ها ومقاله های نوشته شده در این حوزه است .که البته هرکدام به بخش خاصی از موضوع مورد بحث پرداخته اند بنابراین در طول پایان نامه سعی شده است تا به بسیاری ازآنها اشاره گردد .به هرحال بطورکلی منابعی که ذکر گردیده بطور جامع به بررسی موضوع مورد نظر نپرداخته اند وهدف از پژوهش این است تا این خلاءرا پرکندودرصورت عادی شدن روابط ارمنستان وترکیه تاثیرات آن را در سطح منطقه وبخصوص در رابطه بامنافع ملی ایران مورد بررسی قراردهد.

1 -10شیوه گردآوری داده ها واطلاعات :

به منظور گردآوری وجمع آوری داده ها در این پژوهش از ابزار فیش برداری از کتب مختلف ،آمار واطلاعات وهمچنین گزارش های پژوهشی سازمانها وموسساتی که در زمینه آسیای مرکزی وقفقاز تخصص دارند استفاده می گردد همچنین استفاده از فضای مجازی اینترنت واطلاعات افراد مجرب ومتخصص در این رابطه ونیز بانکهای اطلاعاتی رایانه ای بهره گیری خواهد شد.

1-11هدف کاربری وبهره وران

شناسائی اهمیت منطقه قفقاز جنوبی از دیدگاه های مختلف اقتصادی ،اجتماعی،تاریخی،فرهنگی ،مذهبی وسیاسی وحوزه جغرافیائی این تحقیق می تواند مورد استفاده دانشجویان ،محققان وپژوهشگران مسائل قفقاز قرارگرفته وسازمانهائی که در حوزه قفقاز جنوبی عملکرد خاصی دارند می توانند از اطلاعات بهره مند گردند.

 1-12تعریف مفاهیم واصطلاحات :

ازمهم ترین واژه ها واصطلاحات بکاررفته در این تحقیق که به تشریح آنها پرداخته خواهد شد عبارتند از:

1-12-1ژئوپلیتیک :                        

   ژئوپلیتیک شیوه قرائت ونگارش سیاست بین الملل توسط صاحبان قدرت واندیشه وتاثیر آن برتصمیم گیری های سیاسی در سطح ملی ومنطقه ای است.(میرحیدر،22:1377).

ژئوپلیتیک یا سیاست جغرافیائی اثر محیط واشکال وپدیده های محیطی چون موقعیت جغرافیائی ،شکل زمین ،منابع کمیاب، امکانات ارتباطی وانتقال (زمینی دریائی هوائی وفضائی )وسایل ارتباط جمعی و …را در تصمیم گیریهای سیاسی بویژه در سطوح گسترده منطقه ای وجهانی مطالعه می کند(مجتهد زاده:128:1381)

 

-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———— د

فصل اول. کلیات تحقیق—————- 1

1-1- بیان مسأله-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—– 2

1-2- اهمیت و ضرورت—————- 3

1-3- اهداف تحقیق-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد– 4

1-4- فرضیه های تحقیق—————- 4

1-5- سؤال‌های تحقیق-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد 4

1-6- تعاریف واژه ها و مفاهیم———— 4

فصل دوم. ادبیات تحقیق————— 6

2-1- پیشینه تحقیق-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد— 7

2-2- گردشگری-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—- 9

2-2-1- گردشگری از نظر لغوی———- 9

2-2-2- واژه توریسم-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد- 9

2-3- تعریف و مفاهیم گردشگری———- 10

2-3-1- گردشگری-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد– 10

2-3-2- گردشگری داخلی (یا بومی)——- 11

2-3-3- گردشگری خارجی(یا بین‌المللی)—- 11

2-3-4- گردشگری از بعد جغرافیایی——- 11

2-3-5- گردشگری از بعد اجتماعی——– 11

2-4- فواید گردشگری-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد 11

2-4-1- فرهنگی و اجتماعی————- 11

2-4-2- اقتصادی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—- 12

2-5- گردشگری در جهان————— 12

2-5-1- آغاز جهانگردی در دوران باستان—- 12

2-6- گردشگری در جهان————— 13

2-6-1- آغاز جهانگردی در دوران باستان—- 13

2-6-2- گردشگری در دوران قرون وسطی— 14

2-6-3- گردشگری در دوران رنسانس—— 15

2-6-4- گردشگری در دوران انقلاب صنعتی و بعد از آن——— 15

2-6-5- گردشگری در ایران————- 16

2-6-6- روند توسعه گردشگری در ایران قبل و بعد از انقلاب—— 16

2-7- روند شکل‌گیری گردشگری در گیلان— 18

2-8- رابطه‌ی جغرافیا و فعالیت‌های گردشگری—————- 18

2-9- اشکال عمده توریسم————– 19

2-10- انواع توریسم-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد– 19

2-11- مفهوم توسعه-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد– 20

2-12- تئوری قطب رشد—————- 20

2-13- توسعه پایدار-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد– 21

2-14-تاریخچه سیستم توزیع محصولات و خدمات گردشگرى—– 22

2-15- تاریخچه شركت‌هاى خدمات مسافرتى در ایران———– 23

2-16- فدارسیون بین‌المللى اتحادیه آژانس‌هاى مسافرتى(UFTAA)- 24

2-17- سازمان میراث فرهنگى و گردشگرى و شوراى عالى میراث فرهنگى و گردشگرىبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد– 25

2-18- انواع فعالیت شركت‌هاى خدمات مسافرتى————– 25

2-18-1- فعالیت شركت‌هاى خدمات مسافرتى برحسب نوع مجوز– 25

2-18-2- فعالیت شركت‌هاى خدمات مسافرتى بر حسب بعد سازمانىبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————— 26

2-18-3- فعالیت شركت‌هاى خدمات مسافرتى برحسب سطح فعالیتبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————— 28

2-18-4- كارگزاران مسافرتى(آژانس‌ها یا سفرگذارى‌ها)———- 29

2-19- ساختار شركت‌هاى خدمات مسافرتى– 29

2-19-1- واحد فروش و بازاریابى——— 29

2-19-2- واحد عملیات—————- 30

2-19-3- واحد ذخیره‌ی جا————- 30

2-19-4- واحد ادارى و اجرایى———– 30

2-19-5- واحد محاسبات و امور مالى—— 30

2-19- كاركنان شاغل در واحدهاى خدمات مسافرتى———— 31

2-19-1- مدیرعامل-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد– 31

2-19-2- مدیر فنى-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد– 31

2-19-3- مدیر تور-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد— 32

2-20- تور و اجزاى آن-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد 32

2-21- راهنمای تور-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد– 34

2-22- اهمیت راهنمایان در تورهاى گردشگرى—————- 34

2-23- مسئولیت‌ها و وظایف راهنما——– 34

2-24- فرایند اجراى تور—————- 35

2-25- انواع سفرهاى گروهى كه در داخل كشور برگزار مى‌شود—– 36

2-25-1- سفرهاى طبیعت‌گرا———— 36

2-25-2- طبیعت‌گردى و راهنماى كویر—– 37

2-26- دستورالعمل‌هاى ویژه برگزاركنندگان تور طبیعت———- 38

فصل سوم. روش اجرای تحقیق———– 40

3-1- روش تحقیق و مراحل آن———– 41

3-2- مراحل تحقیق-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد– 41

3-2-1- مرحله جمع‌آوری تحقیق———- 41

3-2-2- مرحله سازماندهی و طبقه‌بندی تحقیق- 41

3-2-3- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات—— 41

3-2-4- جامعه آماری و حجم نمونه——- 41

3-3- مواد-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——— 42

3-4- موقعیت جغرافیایی شهرستان بندر انزلی—————- 43

3-5- نامواژه انزلی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد— 46

3-6- ساختار كالبدی شهرستان بندر انزلی—- 46

3-7- زمین‌شناسى بندر انزلى————- 47

3-8- توپوگرافى-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—– 48

3-9- اقلیم-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——— 50

3-9-1- بررسی ایستگاه هواشناسی ناحیه مورد مطالعه———– 50

3-10- منابع آب-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—- 58

3-11- پوشش گیاهى و جانورى———– 60

3-12- رابطه ویژگی‌های طبیعی با قابلیت‌های گردشگری———- 61

3-13- ویژگی‌های اجتماعی جمعیتی——- 63

3-13-1- ساختار جنسی و سنی جمعیت —- 63

3-13-2- تعداد، توزیع و تحولات خانوار و جمعیت————- 63

3-14- ویژگی‌های اقتصادی————– 64

3-14-1- فعالیت و اشتغال————– 64

3-14-2- صنعت گردشگری————- 65

3-15- جاذبه‌هاى گردشگرى شهرستان بندر انزلی————– 65

3-15-1- موزه نیروى دریایى————- 65

3-15-2- برج ساعت انزلى————– 66

3-15-3- برج موزیك-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد- 66

3-15-4- بناى شهردارى انزلى———— 66

3-15-5- عمارت معتمدى————– 66

3-15-6- كاخ سردارى-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد 67

3-15-7- بنای تاریخی كلیسای مریم مقدس— 67

3-15-8- خانه داوودزاده————— 67

3-15-9- ساختمان دادگستری———— 67

3-15-10- مناره مسجد قائمیه انزلی——– 68

3-15-11- تالاب انزلى-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد 68

3-15-12- جزیره قلم‌گوده————– 69

3-15-13- پناهگاه حیات وحش سرخانگل— 69

3-15-14- منطقه شكار ممنوع حسین‌بكنده — 69

3-16- منابع و جاذبه‌های طبیعی———– 70

3-16-1- سواحل انزلی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد 70

3-16-2- رودخانه-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد— 72

3-16-3- تالاب و رودگاها————– 74

3-16-4- رویش گیاهی در تالاب انزلی—— 75

3-16-5- جزایر نی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد– 75

3-16-6- قایقرانی تفریحی————– 76

3-16-7- ماهیگیری تفریحی————- 77

3-16-8- شکار تفریحی—————- 77

3-17- جاذبه‌های تاریخی شهرستان انزلی—- 80

3-17-1- مناره-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—– 80

3-17-2- کاخ موزه-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد– 80

3-17-3- پل غازیان-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد– 81

3-17-4- پل میان‌پشته-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد 81

3-17-5- بلوار ساحلی انزلی————- 81

3-17-6- موج شکن-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد– 81

3-17-7- حافظیه-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—- 82

3-17-8- ساختمان شهرداری———— 82

3-17-9- ساختمان چهارطبقه———— 82

3- 18- جاذبه‌های فرهنگی- مذهبی——– 83

3-18-1- شنبه‌بازار-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد— 83

3-18-2- مساجد قدیمی—————- 83

3-18-3- فرهنگسراها، سینماها و نمایشگاه‌ها– 84

3-18-4- مراکز خرید اصلی————- 84

3-18-5- هتل‌ها و مهمانپذیرها———— 86

3-18-6- پانسیون های خانگی———— 87

3-18-7- آرامگاه بی‌بی‌حوریه———— 87

3-18-8- امام‌زاده صالح—————- 87

3-18-9- آرامگاه آقاپیر-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد 87

3-18-10- آرامگاه آقا سیدنجفی———- 88

3-18-11- بقعه آقاپیر-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد- 88

فصل چهارم. یافته‌های تحقیق———— 90

4-1- بررسی نقش آژانس‌های مسافرتی در توسعه گردشگری شهرستان بندر انزلیبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——- 91

4-1-1- فعالیت در تورهای داخلی و خارجی آژانس‌های مسافرتی شهرستان بندر انزلیبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد— 95

4-1-2- فعالیت‌های گسترده دفاتر خدمات مسافرتی شهرستان بندر انزلیبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————- 95

4-1-3- فعالیت‌های اكوتوریستی، آژانس‌های خدمات مسافرتی شهرستان بندر انزلیبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—— 95

4-1-4- دلایل ضعف آژانس‌های خدمات مسافرتی شهرستان بندر انزلی در توسعه اكوتوریسم————— 96

4-1-5- تأثیر فصول سال در اجرای گشت‌های طبیعت‌گردی توسط آژانس‌های خدمات مسافرتی————- 97

4-1-6- گروه‌های سنی استقبال‌كننده از تورهای طبیعت‌گردی—— 97

4-1-7- خدمات ارائه شده توسط آژانس‌های خدمات مسافرتی جهت تورهای طبیعت‌گردیبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد 97

4-1-8- خدماتی كه در صورت عدم محدودیت‌های توسط آژانس‌های خدمات مسافرتی برای توسعه اكوتوریسم قابل

اجراست-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———- 98

4-1-9- دلایل برتری یك آژانس خدمات مسافرتی نسبت به رقبا—- 98

4-2- یافته‌های توصیفی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد 99

4-2-1- جنسیت-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—- 99

4-2-2- سن-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——- 100

4-2-3- سطح تحصیلات————— 101

4-2-4- شغل-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——- 102

4-2-5- مبدأ سفر-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—- 103

4-2-6- وسیله سفر-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد– 104

4-2-7- اهداف سفر-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد– 105

4-2-8- نحوه آشنایی با مكان سفر——— 106

4-2-9- مسافت محل زندگی گردشگران تا انزلی————— 107

4-2-10- نقش دفاتر خدماتی در علاقمندی گردشگران به بازدید مجددبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می

 

 گیرد————– 108

4-2-11- نقش دفاتر خدمات گردشگری در رضایتمندی———- 109

4-2-12- میزان عملکرد آژانس‌های مسافرتی نسبت به گذشته—— 110

4-2-13- میزان مراجعات گردشگران در طول فصول———— 111

4-2-14- جایگاه توریسم در شهرستان انزلی– 112

4-2-15- استفاده از خدمات آژانس‌های گردشگری————- 113

4-2-16- نقش آژانس‌های خدمات مسافرتی در خدمات‌رسانی به توریست‌هابلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———- 114

4-2-17- نقش امكانات آژانس‌ها در توسعه توریسم————- 115

4-2-18- نقش آژانس‌ها در معرفی جاذبه‌های گردشگری——— 116

4-2-19- رابطه بین آژانس‌های مسافرتی و تورهای توریسم——– 117

4-2-20- آسیب رساندن تورهای طبیعت گردی بر محیط زیست—- 118

4-2-21- نقش تورها در ایجاد انگیزه برای سفر به انزلی———- 119

4-2-22- نقش آژانس‌ها در افزایش گردشگر– 120

4-2-23- نقش آژانس‌های گردشگری در توسعه توریسم———- 121

فصل پنجم. نتیجه‌گیری —————- 122

5-1- نتیجه گیری-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—- 123

5-2- بررسی فرضیه‌ها-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد- 125

5-2-1- فرضیه اول-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد– 125

5-2-2- فرضیه دوم-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد– 126

5-3- ارائه راهكار  127

– بیان مسأله

صنعت گردشگری به عنوان بزرگ‌ترین و متنوع‌ترین صنعت دنیا به شمار می‌آید. بسیاری از كشورها این صنعت پویا را به عنوان اساس درآمد، اشتغال، رشد بخش خصوصی و توسعه ساختار زیربنایی می‌دانند. در سراسر كره زمین؛ بویژه در كشورهای در حال توسعه، به توسعه صنعت گردشگری توجه فراوانی معطوف می‌شود. از طرف دیگر، این صنعت تعاملات میان فرهنگی جوامع مختلف را تسهیل نموده و شیوه‌های برقراری تعاملات رفتاری بر اساس گفتمان صلح‌آمیز را برقرار می‌كند(قرخلو، 1386: 3). ا مروزه اهمیت گردشگری و جهانگردی و لزوم بررسی و تحقیق در مورد آن با توجه به نقش‌های مهم اقتصادی، اجتماعی، و فرهنگی‌اش بر هیچ كسی پوشیده نیست(مشبكی و ملك اخلاق، 1382: 7). این فعالیت در دنیای كنونی به صورت یكی از مهم‌ترین عوامل تولید ثروت، كار، ایجاد پویایی، جابجایی انسان‌ها و ثروت ملت‌ها درآمده است. انسان امروزین در راستای دسترسی به اهدافی چون آشنایی با حقایق تاریخی گذشتگان، بهره‌گیری از مواهب طبیعی، فرار از آشفتگی‌ها و روزمرگی‌های زندگی شهری و… توریسم را وسیله‌ی منفرد و مناسبی برای نیل بدآن‌ها می‌داند(آمار، 1382، 55). امروزه گردشگری بزرگ‌ترین و متنوع‌ترین صنعت دنیا محسوب می‌شود. بسیاری از كشورهای جهان به دنبال دستیابی به توسعه پایدار بوده و از این صنعت به عنوان یك صنعت پویا، جهت كسب درآمد و اشتغال‌زایی و تعامل فرهنگ خود استفاده می‌نمایند. در جهان امروز استفاده از منابع و جاذبه‌های گردشگری یك منطقه اعم از طبیعی یا انسان ساخت در توسعه آن اثرگذار نقش بسزایی دارد.

مطالعات نشان داده‌اند كه بین رشد و توسعه صنعت گردشگری با رشد و توسعه اقتصادی كشورها رابطه‌ی مثبت و معناداری وجود دارد. هزاره سوم، پیشرفت روزافزون تكنولوژی و فناوری را با خود به همراه دارد. صنعتی‌شدن زندگی در جهان امروز اوقات فراغتی را برای انسان در شهرهای مدرن فراهم ساخته كه می‌تواند فرصتی مناسب برای فاصله گرفتن از محیط خشك و بی‌روح توأم با سروصدای شهرهای شلوغ، مناسب تلقی شود. امروزه آژانس‌های خدمات مسافرتی ارائه‌دهنده‌ی انواع خدمات گردشگری در زمینه‌های داخلی، خارجی و طبیعت‌گردی می‌باشند. این آژانس‌ها با توجه به فعالیتشان مورد تقسیم‌بندی قرار گرفته‌اند كه تعدادی از آن‌ها مسئول فروش بلیط و تعدادی دیگر خدمات تورگردانی را بر عهده دارند و تعدادی دیگر نیز ارائه‌دهنده‌ی هر دو خدمات به طور همزمان می‌باشند. این تورها نقش بسیار مهمی در جابجایی و نقل و انتقال گردشگران دارند؛ بطوری‌ که برخی از گردشگران مشتری دائم این آژانس‌ها در تمامی سفرها می‌باشند. بنابراین می‌توان گفت آژانس‌های گردشگری رابطه مستقیمی با توسعه گردشگری دارند. بندر انزلی به عنوان یكی از شهرستان‌های مهم استان گیلان از موقعیتی مناسب برای توریسم و استراحت برخوردار است. این شهرستان به دلیل شرایط ویژه آب و هوایی و طبیعت بكر و چشم‌اندازهای زیبا مانند دریا، منطقه آزاد، بازارهای تجاری، مکان‌های زیارتی، توجه اكثر مردم چه در داخل و چه در خارج از آن را به خود معطوف نموده است . این ویژگی باعث توسعه گردشگری در طبیعت این منطقه شده است؛ بطوری که هر روزه بر تعداد گردشگران و هم بر تعداد تورهای گردشگری افزوده می‌‌شود. لذا تحقیق به دنبال بررسی و ارزیابی عملكرد آژانس‌های خدماتی و مسافرتی در توسعه توریسم شهرستان بندر انزلی می‌باشد و تحقیق بدنبال پاسخگویی به این سؤال است که آژانس‌های مسافرتی در توسعه توریسم شهرستان بندر انزلی تا چه حد نقش داشته است؟

1-2- اهمیت و ضرورت

امروزه توریسم در اقتصاد کشورهای جهان دارای جایگاهی بسیار مهم است و تنها در سال 2010 میلادی 935 میلیون نفر در جهان با سفر به کشورهای دیگر 1550 میلیاردها دلار هزینه کرده‌اند(سایتwto ).

نظریه‌های جدید در زمینه گردشگری نشان می‌دهد جذابیت‌های گردشگری بر پایه ورزش در مقایسه با دیگر جذابیت‌های فرهنگی٬ مزیت‌های اقتصادی٬ اجتماعی و سیاسی بیشتر دارد. از طرفی کشور ایران با توجه به بررسی‌های صورت گرفته یکی از ده کشور اول جهان از نظر جذابیت‌های گردشگری است(هنرور و همکاران٬ 1386: 32).

از این رو، اهمیت دارد که از قابلیت‌های خود در توسعه گردشگری از جمله گردشگری ورزشی استفاده کند. بی‌شک انتخاب مکان مناسب جهت انجام فعالیت‌های ورزشی برای ورزشکاران بسیار مهم می‌باشد. لذا در این تحقیق سعی بر این است که با مدنظر قراردان این مهم که گردشگری مناطق مختلف ساحلی٬ دریایی و تالاب از فعالیت‌های عمده تفرجی در جهان است٬ به شناخت توان‌های موجود و تعیین محدوده مکانی مناسب جهت جذب توریسم ورزشی پرداخته و با توجه به عدم داشتن منابع علمی و تخصصی لازم در کشور با بررسی عوامل مختلف در جذب توریسم و گسترش توریسم ورزشی می‌توان با اخذ نتایج به سمت آینده روشن حرکت کرد. از جمله کاربرد نتایج این تحقیق می‌توان به توسعه کمی و کیفی شهرستان٬ بالا رفتن سطح فرهنگ مردم٬ تبادل اخلاق ورزشی و فرهنگی حفظ محیط زیست و توسعه پایدار منطقه٬ رونق اقتصادی و بهبود زیرساخت‌های منطقه اشاره نمود.

1-3- اهداف تحقیق

مهم‌ترین اهداف این تحقیق بشرح زیر است:

1. تعیین پتانسیل‌های توریستی و اکوتوریستی شهرستان بندر انزلی،
2. تعیین نقش آژانس‌های مسافرتی در توسعه توریسم شهرستان بندر انزلی،
3. تعیین راهکارهایی جهت توسعه توریسم شهرستان بندر انزلی.

1-4- فرضیه‌های تحقیق

• آژانس‌های مسافرتی در توسعه توریسم شهرستان بندر انزلی نقش دارند.
• بین افزایش آژانس‌های مسافرتی و افزایش گردشگر رابطه وجود دارد.

 1-5- سؤال‌های تحقیق

آژانس‌های خدمات مسافرتی شهرستان بندر انزلی در توسعه توریسم، تا چه اندازه نقش دارند؟

1-6- تعاریف واژه‌ها و مفاهیم

• گردشگر

کسانی هستند که به منظور تفریح، گردش و گذران روزهای تعطیل و اوقات فراغت، اقدام به سفر می‌نمایند. این نوع گردشگری شامل افراد یا گروه‌هایی است که جهت استفاده از تعطیلات، تفریح، استراحت، استفاده از آب و هوای گرم‌تر یا خنک‌تر از محل اقامت خود به مسافرت می‌روند(سازمان مناطق گردشگری، 1381: 6).

• دفاتر خدمات مسافرتی:

مؤسساتی هستند كه توسط افراد(بخش خصوصی) تأسیس می‌شوند و جنبه انتفاعی دارند. كار اصلی آن‌ها ارائه دادن خدمات جهانگردی است، البته به نمایندگی از سوی مؤسسات تولیدكننده خدمات جهانگردی نظیر شركت‌های حمل و نقل، مؤسسات پذیرایی، گردانندگان گشت‌ها و سایر مؤسساتی كه به گونه‌ای در مقصد جهانگردی خدماتی به جهانگرد ارائه می‌دهند(محلاتی، 1380: 185).

• توسعه:

اندیشمندان متعددی در علوم مختلف سعی نموده‌اند برای این فرایند تعریف جدیدی ارائه دهند. «مایكل تودارو» در كتاب «توسعه اقتصادی در جهان سوم» از توسعه چنین تعریف دارد: «جریانی است كه مستلزم تغییرات اساسی اجتماعی، طرز تلقی عامه مردم و نهادهای ملی و نیز تسریع رشد اقتصادی، كاهش نابرابری و ریشه‌كن كردن فقر مطلق است(تودارو، 1370: 7). همه‌ی توسعه‌ها با تغییر همراه هستند(داس ویل، 1387: 200).

• توسعه گردشگری:

توسعه گردشگری؛ به معنی تغییر و تحول گردشگری در طول زمان و در مقیاس‌های گوناگون جغرافیایی می‌باشد(ضیایی، 1388: 22).

:

از اهمیت و ارزش ارزنده برق که یکی از زیر بنایی ترین صنعت در فرآیند توسعه اقتصادی کشور است نمی توان ساده گذشت این صنعت که در ایجاد زیر ساخت های توسعه نقشی اساسی دارد. بستر لازم را برای پویایی و رشد کشور در زمینه های گوناگون اقتصادی، صنعتی، فرهنگی و اجتماعی فراهم می سازد. حرکت کشور در مسیر توسعه اقتصادی و ارتقاء سطح رفاه عمومی اجتماعی، تلاش مداومی در افزایش ظرفیت های تولید برق را طلب می کند. پیشرفت روز افزون و سریع فن آوری ها همراه با افزایش رقابت در عرصه اقتصادی جهانی، فعالان تولید را ناگزیر به تولید محصولات با کیفیت و در عین حال با قیمت تمام شده کمتر نموده است. که یکی از اساسی ترین اهداف مدیران آگاه و با تجربه امروزی که در راه رسیـدن به آن قدم بر می دارند، تعیین قیمت تمام شده تولید و همچنین تعیین بهای فروش کالا و نتیجتا تعیین سود ناخالص آن است. حسابداری یکی از ابزار های کارآمدی است که در رسیدن به این هدف با ایجاد سیستم های کنترلی مناسب هزینه یابی بر مبنای مراکز هزینه و مسئولیت که منجر به تهیه گزارشات بمـوقع و قابل اتکا کـه متناسب با نوع تولید پیش بینی شده و تولیدات آتی می باشد تسهیل می نماید. در صنعت برق، با توجه به عدم امکان ذخیره سازی انرژی الکتریکی و همچنین وجود روشهای متنوع تولید، وظیفه تعیین بهای تمام شده تولید برق در هر یک از روش ها، یکی از مهمترین نیاز های اطلاعاتی جهت برنامه ریزی تولید است. در ایران با توجه به سیاست وزارت نیرو مبنی بر ایجاد بازار برق جهت خریدن برق با کمترین قیمت ممکن، ضرورت تعیین بهای تمام شده برق را توجیه می نماید. از آنجایی که برق تولید شده برای اینکه به مرحله مصرف برسد می بایست دومرحله دیگر از جمله انتقال و توزیع را طی نماید و هر مرحله خود دارای هزینه هایی است که باعث افزایش بهای تمام شده برق می شود. با توجه به اینکه دراین پژوهش در پی مشخص نمودن شیوه تولید با کمترین بهای تمام شده برق در مرحله تولید هستیم، لذا قدم نخست محاسبه بهای تمام شده تولید برق در نیرو گاه هاست. به همین دلیل بکار گیری تکنیک های حسابداری و سیستم مدیریت هزینه ها برای شرکت های مدیریت تولید برق ضروری است(سیف الهی، 1382).

در این پژوهش سعی گردیده که با شناسایی مراکز هزینه درشرکتهای مـدیریت تولید، قیمت تمام شده هر کـیلو وات ساعت برق تولیدی در

 

 چهار روش سیکل ترکـیبی، گازی، بخاری وبادی برای سه سال متوالی 1389لغایت1391محاسبه، مقایسه و در پایان روش بهینه با بهای تمام شده کمتر شناسایی و پیشنهادات لازم ارائه گــردد. با این امــید که حاصل این تحقیق بتواند کمکی در مشخص نمودن روش های بهینه تولید از نظر بهای تمام شده در صنعت برق کشور نماید.

1-2 بیان مسئله پژوهش:

در جهان امروز، صنعت برق بعنوان یکی از صنایع مادر و پایه ای محسوب می گردد. افزایش نیاز روزافزون این صنعت که بدلیل افزایش جمعیت جهان و پیشرفت تکنولوژی حاکم بر آن می باشد موجب افزایش مصرف برق خواهد شد. کشور ما ایران نیز با این مشکل مواجه است و می بایست بطور مداوم منابع و تاسیسات تولید برق خود را گسترش دهد. لذا لازم است در زمان تصمیم گیری نسبت به گسترش تاسیسات برق آنهم با وجود تولید برق به روش های متفاوت که نیازمند تاسیسات خاص خود بوده بررسی های اقتصادی بعمل آورد. در این بررسی محاسبه قیمت تمام شده کالای تولید شده از جمله موارد اساسی و تعیین کننده می باشد که می تواند سایر عوامل موثر در تصمیم گیری را تحت الشعاع خود قرار دهد. ضمنا از آنجایی که توانایی رقابت در بازارهای داخلی و جهانی یکی از اهداف عالیه صنعت برق ایران می باشد، این صنعت ضمن نزدیک نمودن خود به استانداردها و بازارهای اقتصادی در پی تولید برق به حداقل بهای ممکن با استفاده از تکنولوژی پیشرفته در شرایط اقتصادی فعلی می باشد. از طرفی چون در بازارهای اقتصادی بخش عمده ای از بهای تمام شده یک واحد کالا شامل انرژی تخصیص یافته به آن می باشد هر چه قیمت این انرژی پایین تر و واقعی تر باشد شرایط رقابت و فعالیت های اقتصادی برای سایر صنوف نیز فراهم می گردد(سیف الهی،1382). عمده مشکل صنعت برق در کشور ایران ریشه در ساختار مالکیت و مدیریت این صنعت دارد. تمرکز مالکیت بر مبنای بخش عمومی و دولتی و همچنین افرایش سطوح سازمانی این صنعت را با کمبود منابع مالی برای سرمایه گذاری متناسب با توسعه نموده است (وزارت نیرومطالعات در امور انرژی). این پژوهش به دنبال مقایسه بهای تمام شده چهار روش تولیدی (سیکل ترکیبی، گازی، بخاری و بادی) درسطح شرکت های تولید کننده می باشد. مسئله اساسی مورد بررسی این تحقیق اینست که در کدام یک از این چهار روش، قیمت تمام شده تولید پایین تر است؟

1-3 ضرورت و انگیزه پژوهش:

از جمله ابزارهای مدیریت در برنامه ریزی و کنترل و حرکت در مسیر اهداف عالیه سازمان و دسترسی به اطلاعات جهت پیش بینی های آتی، بودجه بندی ودر نهایت تصمیم گیری می باشد. بررسی نحوه عملکرد و سطح کارایی شرکت های مدیریت تولید برق از بعد قیمت تمام شده برق، آنهم با وجود شیوه های مختلف تولید یعنی سیکل ترکیبی، گازی، بخاری و بادی با یک روش به صرفه تولیدی، لازم به نظر می رسد. چه بسا که با تشخیص و استقرار یک روش مناسب تولیدی، زمینه رسیدن به ابزارهای مناسب مدیریتی جهت تصمیم گیری و برنامه ریزی تا رفع بحران از این صنعت را فراهم می سازد. همچنین صنعت برق ایران که یک صنعت کلان محسوب شده و از زیر ساخت های توسعه اقتصادی می باشد اتخاذ یک روش مناسب و با صرفه اقتصادی جهت تولید برق از بین روش های موجود می تواند منجر به حفظ منابع ملی شود. اولین گام در تصمیم گیری نسبت به این مساله، تعیین روش تولیدی است که شامل قیمت تمام شده بهینه از نظر مالی باشد(سیف الهی، 1382).از دیدگاه مالی روش بهینه تولید در صنعت حفظ راندمان است، برای کسب راندمان تولید می بایست هزینه های تولید را کاهش داد و از طرفی مقدار تولید را نیز افزایش داد، با توجه به اینکه تجهیزات تولید برق توان تولیدی ثابت دارند امکان افزایش تولید وجود ندارد و با توجه به ماهیت ثابت هزینه ها در نیروگاه های تولید برق، امکان کاهش هزینه ها وجود ندارد زیرا در صنعت برق با توجه به قوانین تدوین شده و ساختار منظم این صنعت انعطاف پذیری هزینه ها در این صنعت را غیر ممکن نموده است. این محدودیت باعث گردیده که حفظ راندمان در فرآیند تولید ممکن نشود اما می توان با انتخاب شیوه های تولید با تجهیزات با راندمان، متنوع نمودن و تغییر منابع تولید از سوخت های فسیلی به منابع تجدید پذیر به این هدف دست یافت.  

1-4 اهداف پژوهش:

هدف این پژوهش بررسی و معرفی روش تولید برق بهینه از دیدگــاه مـالی می باشد. جهت رسیدن به این اهداف می بایست سیستم در حال اجرای بهای تمام شده تولید برق بررسی و با شناسایی مشکلات موجود در هزینه یابی و محدودیت های حاکم بر کل سیستم که از دیگر اهداف ضمنی این تحقیق بوده بهای تمام شده تولید برق به چهار روش سیکل ترکیبی، گازی، بخاری و بادی در قالب روش های گزارشگری مناسب مالی ارائه و پس از بررسی و تطبیق آنها با یکدیگر در نهایت روش تولید برق بهینه از دیدگاه مالی معرفی می گردد(سیف الهی،1382). هدف اصلی این تحقیق در پی بررسی وتعیین بهای تمام شده یک کیلووات ساعت برق تولید شده بوسیله چهار روش تولید: سیکل ترکیبی، گازی، بخاری و بادی است.

از دیدگاه فنی مهندسی با توجه به محدودیت های موجود برای روش های بادی، از روش تولید سیکل ترکیبی جهت صرفه جویی و افزایش راندمان استفاده می شود. اما اینکه آیا این مطلب از دیدگاه مالی نیز مورد تایید است نیاز به تجزیه و تحلیل دارد(سیف الهی،1382). در این تحقیق تولید برق طی روشهای مختلف تولید سیکل ترکیبی، گازی، بخاری و بادی در استان گیلان فقط منحصر به سه نیروگاه های سیکل ترکیبی شرکت مدیریت تولید برق گیلان، شرکت مدیریت تولید برق گازی و بخاری شهید بهشتی لوشان و شرکت مدیریت تولید برق بادی سبز منجیل می باشد. این سه نیروگاه به عنوان نمونه جهت مطالعه موردی انتخاب شده و اطلاعات حسابداری مربوط به بهای تمام شده چهار روش تولید برق بررسی و سپس میانگین بهای تمام شده هر یک از چهار روش در طول محدوده زمانی تحقیق محاسبه و مقایسه خواهند شد. البته شرکت های دیگری نیز در استان گیلان به تولید برق مشغول می باشند از جمله شرکت مدیریت تولید برق پره سر که طی قراردادBOT مورد بهره برداری قرار می گیرد و ساختار مالکیت آن با شرکت های تحت پوشش وزارت نیرو تفاوت دارد و همچنین تا زمان اجرای این پژوهش تمامی واحد های تولیدی آن راه اندازی نگردیده و شرکت تولید برق آبی سد منجیل، نیز با ابراز اینکه بدلیل کاهش حجم آب های ذخیره شده در پشت سد بنا به شرایط نا مساعد جوی، چند دهه اخیر از سد منجیل فقط در فصول کشاورزی جهت آبیاری سطوح مزارع زیرکشت استان استفاده می گردد لذا از دو شرکت فوق در جامعه آماری این پژوهش استفاده نگردید.

متون عرفانی یكی از شاخه­های پربار ادبیات فارسی است. این متون به دلیل ارتباط شفافی كه با تجربۀ عرفانی و تخیّل بشری دارد، منشأ زایش‌های هنری و تجربه­های زبانی بیان‌ناپذیر است. تذكرةالاولیاء نوشتۀ فریدالدین عطار نیشابوری، از مهم‌ترین متون نثر فارسی سدۀ هفتم و یكی از درخشان‌ترین منابع نثر صوفیه به­شمار می‌رود. این كتاب، یادنامۀ عارفان است و بخش اصلی آن به یادكرد هفتاد و دو تن از اولیاء اختصاص دارد كه نخستین آن‌ها امام جعفرصادق (ع) و آخرین آن‌ها هم حسین‌بن‌منصور حلاج است. بخشی نیز به نام «ذكر متأخران از مشایخ كبار» ضمیمۀ پایان كتاب است كه با شرح حال و ذكر سخنان بیست و پنج تن از مشایخ صوفیه اختصاص دارد. به نظر می‌رسد كه این بخش الحاقی است و نمی‌توان قاطعانه آن را از عطار دانست.

آشنایی با تذكرة‌الاولیاء دریچۀ بسیار مناسبی برای آشنایی با نثر كهن فارسی است. همچنین برای آشنایی با اندیشۀ صوفیه و عارفان نیز بسیار مفید به نظر می‌رسد. عطار تذكرة‌الاولیای خود را در نیمۀ دوم قرن ششم فراهم آورده است. گویا مطالب این كتاب را به تدریج گردآوری كرده است. به اعتقاد پژوهشگران آخرین مطالب این كتاب در سال 617 بسته شده است. تذكرة‌الاولیا واپسین كتاب عطار است و تنها اثر اوست كه به نثر نوشته شده است. از سوی دیگر این كتاب «آخرین نمونۀ بزرگ از آن دسته متون عرفانی است كه در آن‌ها از ایمانی ساده و ناب یاد شده است. كمتر از یك سده پس از عطار، متون عرفانی خاصّه به دلیل تأثیر اندیشه‌های ابن­عربی، بسیار پیچیده شد. داعیۀ عارفان كه دارای چنان نگرشی منسجم و نظام‌مندی هستند كه می‌تواند با آیین‌های فلسفی و كلامی رقابت كند، بل از آن‌ها نیز بالاتر رود، سرانجام منجر به پیدایش جهان‌بینی و سخن عرفانی مشكل و دقیقی شد، كه فهم و شناخت آن نیازمند دانش فراوانی است كه پیش‌تر به دست آمده باشد. تذكرة‌الاولیاء، بر عكس، از سادگی ایمانی می‌گوید و این را به آسانی نرم و روان و بسیار دلپذیر می‌گوید» (احمدی، 1379: 6).

كمتر متنی به زبان فارسی نوشته شده كه توانسته در حدّ تذكرة‌الاولیاء با استفاده از كمترین واژگان، زیباترین تصاویر را بیافریند و بیش‌ترین تأثیر را در ذهن خوانندگان بگذارد این گفته اگر چه كمی اغراق‌آمیز به نظر می‌آید، اما بی‌تردید زبان متن تذكرةالاولیاء زبانی زیبا و خواندنی است. برخی معتقدند كه عطار نخواسته زبانی نو آورد یا شگردهای تازۀ صرفی و دستوری به كار گیرد. او می‌خواست به یك سنت بزرگ مرتبط شود كه پیش از او آغاز شده بود این است كه با زبانی موجز، ساده و همه فهم، از كسانی می‌گوید كه اگرچه از دل مردم برآمده‌اند و مثل همۀ انسان‌ها بوده‌اند، اما به مقام بلند رسیده‌اند. مهم‌ترین مسئله‌ای كه در این كتاب به چشم می‌خورد، عادی بودن مردان خداست. بسیاری از كسانی كه به مقامات بلندتر از ملائك رسیده‌اند از آغاز عارف نبوده‌اند، انسان‌هایی كه تجربۀ زیستن‌شان، چون تجربۀ همۀ انسان‌ها بود، اما گوش هوش‌شان در جستجوی صدای آشنا بود؛ این است كه به تلنگری بیدار می‌شوند و دیگران را هم بیدار می‌كنند.

 

 

 

حكایت تذكرةالاولیاء، حكایت انسانی‌هایی است كه ساده زیستن را گوشزد می‌كنند و اقوال انسان‌هایی را به­یاد می‌آورد كه با ایمان راستین در جستجوی زبانی برای تبیین رابطۀ انسان و خدا بودند. استاد فروزانفر در كتاب «شرح احوال و نقد و تحلیل شیخ فرالدین محمدعطار نیشابوری» كه متأسفانه بخش ناچیزی به تذكرة‌الاولیاء اختصاص یافته است، می‌نویسند: «شیخ، بر روی هم در این كتاب نهصد و هشتاد و هشت حكایت و دو هزار و هشتصد و شصت و چهار كلمه از اقوال مشایخ را گردآوری و ذخیرۀ عظیم و بسیار گرانبهایی به زبان فارسی تقدیم نموده است» (فروزانفر، 51:1374)

یكی از ویژگی‌های ساختاریی­ای كه همۀ متون عرفانی ادبیات فارسی را به هم متصل می‌كند. ارتباط گفتمانی‌ است، عطار نیشابوری، اگرچه اصلی‌ترین هنرش شعر است، اما با تألیف تذكرة‌اولیاءسعی كرده همان گفتمانی را كه در منطق‌الطیرش دنبال می‌كرد، به شكل دیگری در نثر هم دنبال كند.

فراروایتی كه تذكرةالاولیاء را پیش می‌برد «اسطورۀ نجات‌بخشی» است؛ این اسطوره، گفتمان «سفر انسان در دنیا» را می‌آفریند. عطار با استعارۀ «سفر» به اسطورۀ گناه و توبه می­رسد. بنابراین ابتدای روایت‌هایش با توبه آغاز می‌شود و انتهایش به مرگ می‌انجامد. در تذكرةالاولیاء انسان‌های برگزیده با شناسایی و توبه كردن از گناه آغاز می‌كنند و آنگاه تبدیل به فاعل شناسا می‌شوند و سپس كردار و گفتارشان بر دیگران مؤثر واقع می‌شود و سرانجام سفرشان به مرگ منتهی می‌گردد.

از آنجا كه عطار، تذكرةالاولیاء را به شكل تألیفی-اقتباسی سامان داده است، در تحلیل سبكی این كتاب، نثرش را فاقد نشانه‌های سبكی ویژة عطار دانسته‌اند؛ در حالی كه عطار برای كتاب خود، نه تنها طرح و برنامۀ عملی برای راهنمایی سالكان طریقت داشته، بلكه در سامان دادن متن‌های عرفانی مختلف در پیِ تمهیدات ساختاری بوده است. این پژوهش در جستجوی ساختار بینامتنی تذكرةالاولیاست. بنابراین برای كشف این ساختار باید به زبان، روایت و گفتمان در تذكرةالاولیاء توجه شود. هدف از بررسی بینامتنی این تحقیق در واقع این است كه منطق گفت‌وگویی تذكرةالاولیاء را در كتاب‌های پیشین عرفانی بجوید. بینامتنیّت بیانگر آن است كه هر متن محل تقاطع سطوح متنی مختلف است.

اگرچه عطار بسیاری از اجزای تذكرةالاولیاء را از متون پیشین عرفانی چون رسالۀ قشیریه، كشف‌المحجوب و طبقات صوفیه گرفته است؛ اما رفتار زیباشناختی و زبان­شناختی او برای خلق جهان متن دیگرگونه است. چنانكه تمام بخش‌هایی كه به تذكرةالاولیاء و یادكرد عرفا اختصاص یافته، دارای ساختار گفتمانی واحد است. اگرچه سایۀ كم‌رنگ این الگوی ساختاری را می‌توان در كتاب­های كشف‌المحجوب، رسالۀ قشیریه و طبقات صوفیه یافت؛ اما عطار این الگو را عمق و جهت داده و به سبك ویژه‌ای دست یافته است.

تذكرةالاولیای عطار گفتمانی را استمرار می‌بخشد كه پیش از او كسانی چون سلمی، قشیری و هجویری آغاز كرده بودند؛ نوع گفت‌وگوی تذكرةالاولیاء با این آثار و كوشش مؤلف آن می‌تواند این پرسش را مطرح كند كه عطار تا چه اندازه موفق شده است، ساختار مستقل و خودبسنده‌ای خلق كند.

بنابر تحقیقات آربری از 72 شخصیت عارفی كه عطار به شرح زندگی، اعمال و كرامات آن پرداخته (البته غیر از 25 شخصیت عارفی كه بعدها به تذكرةالاولیاء در دوره­های مختلف ملحق شده است) تنها 9 شخصیت در سه كتاب طبقات صوفیه كشف‌المحجوب و رسالۀ قشیریه نیامیده است. به همین دلیل می‌تواند گفت تذكرةالاولیاء چه در محتوی و چه در نثر و ساختار، تحت‌ تأثیر متون گذشته نوشته شده است و عطار به گونۀ بنیامتنی، متن منثور اثر خود را گسترش داده است. عطار در تذكرة خویش به برخی از این منابع اشاره كرده است.اما ظاهراً عطار در جستجوی تغییر مفهومی یادكرد عارفان است. كتاب‌هایی چون رسالۀ قشیریه و كشف‌المحجوب با اندیشی مدرسی می‌خواستند به صورت‌بندی مفاهیم عرفانی بپردازند؛ اما عطار این نوع بیان را تغییر می­دهد و مفاهیم عرفانی را با روایت همساز می‌كند. مطالبی كه عطار به صورت مستقیم و غیر مستقیم از كتاب‌های دیگر ذکر کرده، در روایت عطار به گونۀ گزینشی آمده است. عطار اگرچه در بیان مرجعیت داستان‌های اولیا كاملاً به متن‌های گذشته وفادار است و حتی نخواسته مرجعیت كلام اولیاء را با تغییر دادن بشكند، در تولید ساختار روایت، خلاقانه عمل می‌كند. یكی از مهمترین عواملی كه باعث می‌شود كه عطار به نوع ادبی داستان نزدیك شود و كلمات قصار و روایات را در دل زندگی اولیاد بگنجاند، جدا از قدرت داستان­پردازیش، مسئلۀ مخاطب است. او از این طریق می‌خواهد مخاطبان بیشتری داشته باشد و سحر اقوال اولیاء را، با روایت، به جوانان برساند.

1ـ2ـ پرسش‌های تحقیقی

1- رویكرد بینامتنی عطار در تذكرةالاولیاء چگونه است؟

2- عطار چگونه روایت‌ها را از متون دیگر گزینش می‌كند و آن را در بافت‌های متن تذكرةالاولیاء قرار می‌دهد؟

3- آیا عطار به متن خود انجسام می‌دهد تا به ساختار خود بسنده دست یابد؟

4- آیا متن تذكرةالاولیاء یك متن گلچین شده است یا این كه عطار یك مؤلف خلّاق است؟

1ـ3ـ فرضیه­های تحقیق

1- ژرف­ساخت تذكرةالاولیاء مطابق با گفتمان عرفانی است.

2- گفتمان زبان‌شناختی تذكرةالاولیاء در مقایسه با آثار عرفانی پیشین متفاوت است.

3- عطار تنها به گزینش متن از آثار گذشتگان فكر نكرده است؛ بلكه به ساختار اثر خود نیز اندیشیده است.

4- روابط بینامتنی در تذكرةالاولیاء دارای طرح و برنامه است.

5- تذكرةالاولیاء عطار چه در سبك و چه در ساختار یك اثر مستقل و خودبسنده است.

 1ـ4ـ بیان و ضرورت مسئله

نه تنها تذكرةالاولیاء بلكه بسیاری از متون عرفانی كه در تفهیم و تفسیر تجربه‌های عرفانی بوده‌اند، به­شدت تحت‌ تأثیر هم­اند. این تأثیرپذیر در سلسله‌ كتاب­هایی كه از قرن پنجم آغاز شد و تا نفحات‌الانس جامی ادامه داشت، چشمگیرتر است. پیوند این آثار به گونه‌ای است كه منجر به یك سنت شده است؛ سنتی كه تعریف خاصی از بودن انسان در جهان دارد. این سنت نه تنها روایت‌های ویژه‌ ساخت؛ بلكه توانست معرفت‌شناسی یك دورۀ بزرگ را رقم زند. بنابراین فهم هر یك از این متون منوط به فهم دیگر متون است؛ چرا كه پیوند این آثار یك پیوند متنی عمیق است. تعمق در متن تذكرةالاولیاء، به گونه‌ای تعمق در متونی است كه از طبقات صوفیة سلمی آغاز شده و به نفحات‌ الانس جامی رسیده­است. از این رو كشف روابط بینامتنی تذكرةالاولیاء با آثار گذشتگان نوع گفتگوی این آثار را با یكدیگر نشان می‌دهد. و همچنین روشن می‌كند كه هر یك از این متون چه قرائتی از عرفان اسلامی داشته‌اند. با فرض این امر، یك مسئله اساسی و ساختاری شكل می‌گیرد: استقلال این آثار را چگونه باید ارزیابی كرد؟ آیا این آثار كاملاً مستقل‌اند؟ یا این كه در عین استقلال به هم وابسته‌اند؟ و یا این كه این آثار نمی‌توانند آثار مستقلی باشند؟

تذكرةالاولیاء، اگر چه نه مثل وابستگی طبقات صوفیۀ خواجه‌ عبدالله به طبقات صوفیۀ سلمی و نه مثل وابستگی نفحات‌الانس جامی به طبقات صوفیۀ خواجه عبدالله انصاری، اثری است كه استقلال ویژه خود را دارد؛ اما این اثر چه در مفردات و چه در ساختارهای روایی و محتوا تحت‌ تأثیر كتاب‌هایی چون رسالۀ قشیریه و كشف‌المحجوب است. آیا این وابستگی‌ها، تذكرةالاولیاء را تبدیل به یك اثر التقاطی كرده است یا این­كه این اثر می‌تواند بر ساختار‌های خود تكیه كند و یك اثر اقتباسی نباشد؛ بلكه آفریدۀ ذهن خلاق مؤلف كتاب باشد؟

فضای مجازی و شبكه جهانی اینترنت به دلیل ماهیت عملكردی فراكشوری و نیز قابلیت برقراری ارتباط و جابه جایی اطلاعات و داده در مقیاس جهانی و اتصال كاربران و ابناء بشر از سراسر جهان صرف نظر از ملیت ، قومیت ، مذهب ، نژاد ، زبان و غیره عملاً در تعارض با منافع حكومتها و كشورها و دولت های محلی قرار می گیرد. به عبارتی فضای مجازی و شبكه اینترنت ، قدرت حكومتها و دولت های ملی و نیز حاكمیت آنها بر فضای ملی را به چالش می كشد. این خاصیت فضای مجازی می تواند به تولد و رشد نیروهای ضد حكومتی ، كاهش مقبولیت حكومتها نزد شهروندان افزایش قدرت مانور نیروهای ضد حكومتی چه در مقیاس شهروندی و فضای ملی و چه در مقیاس فراكشوری و جهانی و به طور كلی امكان تهدید ، تضعیف ، سقوط و جابجائی دولتها و حكومتهای ملی و ارزشهای مورد نظر آنها و جایگزینی نیروهای رقیب و نیز كاهش اقتدار حاكمیتی آنان منجر گردد.

از این رو حكومتها و دولتهای ملی به تكاپو افتاده اند تا از پس این چالش برآیند و تهدیدات بر علیه خود را كاهش داده و یا از بین ببرند. آنها گاهی اوقات تهدیدات علیه خود را به تهدیدات علیه امنیت ملی بقیه ، تفسیر و معنی می كنند و از آن بر علیه نیروهای رقیب و ضد خود استفاده می نمایند. بنابراین حكومتها و دولتها و نیروهای خود آنها چه با مبدأ و مقیاس ملی و چه با مبدأ‌ و مقیاس فراكشوری و جهانی ، در فضای مجازی و بر سر فرصتها و قابلیت های آنان با یكدیگر به رقابت و نبرد می پردازند و هم دیگر را به چالش می كشند.

حاكمیت جمهوری اسلامی نیز ، به لحاظ ژئوپلیتیکی با فرصتها و چالشهای ویژه قرن حاضر مواجه است. عوامل ژئوپلیتیکی متعددی بر حاكمیت جمهوری اسلامی ایران تأثیر می گذارند این عوامل كه در برگیرنده بعد ملی حاكمیت جمهوری اسلامی ایران با تهدیدهای منطقه ای و فرامنطقه ای كه ناشی از رقابت كشور ما جهت تأمین هر چه بیشتر منافع ملی خود می باشند، مواجه است و اعتراضهای مردمی كه هم زمان با انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری به وقوع پیوست گرچه ، از سوی حاكمیت كنترل شد. اما ، پیش بینی تحول تهدید حاكمیت جمهوری اسلامی ایران را اجتناب ناپذیر می نماید. نقش آفرینی جمهوری اسلامی و اعمال حاكمیت آن علاوه بر توجه به عوامل قدرت سخت ، توجه به عوامل قدرت نرم را نیز طلب می كند.

از این رو در پایان نامه حاضر ، ضمن تبیین چهارچوب تحقیق در فصل اول به تشریح مبانی نظری و به طور كلی به مفهوم حاكمیت و فضای سایبری در فصل دوم پرداخته می شود. و در فصل سوم به مواد و روشهای تحقیق پرداخته می شود و به تحلیل روند پیشرفت فضای سایبر بر چشم انداز ژئوپلیتیکی جمهوری اسلامی ایران در فصل چهارم خواهیم پرداخت. ارزیابی فرضیه ها و نتیجه گیری نیز محتوای فصل

 

 پنجم را تشكیل می دهد.

1-2- بیان مسئله

منطقه خاورمیانه، محل مناقشه‌های سیاسی خاصی است. این مناقشات ،از یک طرف به مسئله فلسطین و اسراییل و از طرف دیگر به نقش ویژه و جدید ایران اسلامی از نظر ژئوپلیتیک بازمی‌گردد. اگرچه مناقشه‌های ایران و سایر کشورهای این منطقه از قبل از انقلاب نیز وجود داشت ولی وقوع انقلاب اسلامی ویژگی خاصی به این روابط مناقشه برانگیز بخشیده است. به عبارت دیگر، با وقوع انقلاب اسلامی و حمایت ایران از فلسطین و تعارض با رژیم صهیونیستی، این مناقشات وارد عرصه خاصی شده است. از طرف دیگر، بعد از انقلاب اسلامی ایران تلاش برخی از کشورهای منطقه در فروکاستن از مناقشه و تعارض با رژیم صهیونیستی و نزدیکی بیشتر به آن رژیم، باعث گردید که ایران به عنوان یکی از قطب‌های اصلی مبارزه با نفوذ این رژیم در منطقه مطرح گردد. جنگ ایران و عراق و مناقشه بر سر جزایر سه گانه و استفاده از میدان‌های گازی و نفتی و همچنین کنترل تنگه هرمز از طرف ایران نیز از جمله عواملی بوده است که روابط ژئوپولیتیک ایران با سایر کشورها را بحرانی نموده است. از آخرین رویدادهایی که این مناقشات قدیمی را وارد مرحله جدید‌ی نموده، پی‌گیری و اصرار ایران بر سر انرژی هسته‌ای در دو دهه اخیربوده است.

در کنار این رقابت‌ها و مناقشات در میان کشورهای قدرتمند عربی حوزه خلیج فارس، در چند دهه اخیر تحولات اقتصادی و اجتماعی دیگری را در منطقه خاورمیانه شاهد بوده‌ایم که می‌تواند پاسخی به مناقشات پیش گفته و محملی برای برون رفت از این رقابت‌ها باشند. توسعه میدان‌های گازی در جنوب ایران، توسعه مناسبات بازرگانی در شیخ نشین‌های حوزه خلیج فارس و دریای عمان و تحولات موسوم به بهار عربی از جمله مواردی هستند که در صورت به کارگیری سیاست‌های مناسب، می‌توانند فرصتی برای ایران و سایر کشورهای قدرتمند این ناحیه در جهت تثبیت و حتی افزایش نفوذ خود در این منطقه را فراهم نمایند. بر طبق اصول متعارف روابط درون منطقه‌ای و بین‌المللی طبیعی است که هر یک از این کشورها به نوعی به دنبال منافع خود در روابط بین‌المللی خود باشند. پی گیری این منافع، مستلزم کاستن از فشار مناقشات و افزایش سطح همکاری‌های درون منطقه است.

یکی از زمینه‌های به وجود آمده برای بهره‌گیری از فرصت‌های پیش آمده در این منطقه از دنیا، استفاده از فضای سایبری است. در دنیای جدید، انقلاب الکترونیکی فرصت‌ها و در عین حال چالش‌های بسیار جدیدی را در اختیار دولت‌ها قرار داده است که بتوانند منافع خود را به شکل‌های مدرن پی‌گیری کنند. بزرگترین موفقیت انقلاب الکترونیکی، دسترسی سریع و آسان به منابع اطلاعاتی در اقصی نقاط دنیا است. در واقع این انقلاب اگرچه زیرساخت‌های الکترونیکی دارد ولی آنچه اهمیت آن را در دنیای امروز افزایش داده نقش اطلاعاتی آن است. بنابراین می‌توان گفت که این انقلاب بیش از آن که الکترونیکی باشد انقلاب اطلاعاتی است که زیر ساختی برای توسعه جامعه فراهم می‌نماید. توسعه روز افزون این فناوری و افزایش میزان وابستگی به خدمات آن ،بیشتر به دلیل نیاز دنیای مدرن به انبوه اطلاعات و داده‌هایی است که دسترسی به آنها می‌تواند مسیر توسعه را هموارتر نماید و در واقع، زیرساخت‌های حیاتی کشورها ،از جنبه های متفاوت،به این فناوری وابستگی شدیدی یافته است.

البته در ادبیات مطالعات سایبری بیش از آن که این انقلاب اطلاعاتی را به عنوان فرصتی برای توسعه روابط بین کشورها بدانند، از آن بیشتر به عنوان تهدیدی برای امنیت کشورها یاد شده است و از نقش توسعه‌ای آن در جهت افزایش امنیت غفلت شده است. در حالی که پدیده‌های مدرن امروزی را هم می‌توان برای اهداف صلح‌آمیز و هم برای افزایش امنیت جامعه مورد استفاده قرار داد. بنابراین، می‌توان پرسید که چگونه می‌توان توانایی این وسیله ارتباطی را برای کاهش مناقشات و افزایش سطح همکاری‌های امنیتی کشورهای حوزه خلیج فارس ارتقاء داد؟ هدف این پژوهش نشان دان نقش فضای سایبری در گسترش روابط ژئوپولیتیک ایران با سایر کشورهای حوزه خلیج فارس و کاهش تنش‌ها و رونق مناسبات این کشورها است.در این پایان نامه روابط ژئوپلیتیک ایران و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس به عنوان متغیر وابسته و توسعه فضای سایبر به عنوان متغیر مستقل مورد مطالعه قرار می گیرد.

1-3- سوال تحقیق

توسعه فضای سایبر بر روابط ژئوپلیتیک ایران و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس چه تاثیری دارد؟

1-4- فرضیه های تحقیق

1-توسعه فضای سایبری می تواند با تغییر فضای امنیتی روابط ژئوپلیتیک ایران را با کشورهای عربی خلیج فارس تغییر دهد.

2-توسعه فضای سایبر می تواند با عث افزایش همکاریهای مشترک بین ایران و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس می شود.

1-5- اهداف تحقیق

1- تبیین توسعه فضای سایبری در روابط ژئوپلیتیک ایران و کشورهای عرب حوزه خلیج فارس

2-تحلیل آثار منفی و مثبت توسعه فضای سایبری بر روابط خارجی ایران

3-ارایه راهکارهای لازم جهت استفاده بهینه از فضای سایبری برای گسترش همگرایی بین ایران و این دسته از کشورها

1-6- روش تحقیق

تحقیق علمی عبارتست از یک روش گام به گام، منطقی، منظم و دقیق برای شناسایی مشکلات، گردآوری داده ها، تجزیه و تحلیل داده ها و استنتاج های معتبر از آنها می باشد. از این رو تحقیق علمی صرفاً مبتنی بر تجزیه یا برداشت های شخصی و درک مستقیم نیست بلکه هدفمند و دقیق است. پایه هر علمی به روش شناختی مبتنی است که در آن علم به کار می رود منظور از این روش شناسی تحقیق، شیوه انجام تحقیق است که در آن علم به کار می رود. هدف از انتخاب روش تحقیق اتخاذ شیوه ای مشخص است که محقق را هر چه دقیق تر و آسان تر به پاسخ های احتمالی برساند، این روش بستگی به اهداف و ماهیت موضوع و همچنین امکانات و منابع دارد.

تحقیقات علمی بر اساس اهداف تحقیق به سه دسته تقسیم می شوند : کاربردی و تحقیقی و توسعه ای. پژوهش حاضر از حیث هدف، از نوع کاربردی می باشد. زیرا با هدف کاربردی نمودن یک زمینه خاص علمی تلاش دارد پیش نیازهای اجرا موضوع تحقیق را در عمل بررسی نماید. انتخاب روش اجرایی تحقیق بستگی به ماهیت موضوع، اهداف پژوهش، فرضیه های تدوین شده، ملاحظات اخلاقی و انسانی حاکم بر موضوع تحقیق و وسعت امکانات اجرایی آن دارد. در این مرحله محقق بایستی روش تحقیقی را که برای پژوهش او مناسب است، انتخاب نماید. چون هدف کلی این تحقیق نقش توسعه فضای سایبر در روابط ژئو پلتیک ایران و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس بود از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی استفاده شده است. طبق نظر سرمد و همکاران (1379) تحقیق پیمایشی شعبه ای از تحقیق توصیفی است که هدف آن بررسی وضعیت موجود می باشد. نادری و سیف نراقی (1364) نیز روش تحقیق توصیفی را مطالعه واقعی و منظم خصوصیات یک موقعیت یا یک موضوع می دانند که در آن محقق سعی می کند آنچه هست را بدون هیچگونه دخالت یا استنتاج ذهنی گزارش دهد و نتایج عینی از موقعیت بگیرد.

به عبارت دیگر ، روش این تحقیق توصیفی – تحلیلی و بنا به سرشت بر پایه روش كتابخانه ای است ، ابزارهای گردآوری اطلاعات ، فیش ، جدول ، نقشه ، نمودار می باشند. در مراحل اجرایی و جهت تجزیه و تحلیل و اطلاعات از شیوه های قیاسی و استقرایی استفاده شده است به طور كلی ، پایان نامه حاضر ، از ابتدا تا نتیجه گیری چهار مرحله زیر را سپری كرده است :

– شناسایی و گردآوری منابع كتابخانه ای شامل ، منابع و اطلاعات موجود در سازمان ملل و كتابخانه ها

– مطالعه و بر حسب ضرورت ترجمه و كنكاش در منابع گردآوری شده و استخراج مطالب مورد نظر از طریق فیش برداری

– تدوین و جمع بندی اطلاعات جمع آوری شده و در صورت لزوم ارائه جدول ، نقشه و نمودار

– بررسی و تجزیه و تحلیل اطلاعات ، تهیه گزارش پایانی و نتیجه گیری.

 1-7- اهمیت و ضرورت تحقیق

تضمین امینت ملی از مهم‌ترین شاخصه‌های یک حکومت پویا و مقتدر است که رجال سیاسی، نظامی و امنیتی حاکمیت خود را متعهد به تأمین آن می‌دانند. در گفتمان مدرن، امنیت عبارت است از نیل به سطحی از اطمینان خاطر برای تحصیل و صیانت از منافع ملی به تعبیر «رابرت ماندل» امنیت ملی شامل تعقیب روانی و مادی ایمنی است و اصولاً جزء مسؤولیت حکومت‌های ملی است. بر همین اساس تدوین راهبرد امنیت ملی از راهبردی‌ترین اقدامات نرم‌افزاری در جهت تامین امنیت ملی محسوب می‌شود. نگاه مدرن به امنیت، نگاهی چندسویه است و طیفی از عوامل (فرصت‌ساز و تهدیدآفرین) را شامل می‌شود که در زمینه‌های گوناگون فرصت ظهور و بروز پیدا می‌کنند. یکی از عوامل مهم در این زمینه عامل ژئوپلیتیک و موقعیت سرزمینی است. کشور ایران به علت قرارگرفتن در منطقه راهبردی حساس خاورمیانه از یک موقعیت ویژه‌ای برخوردار است. بطوریکه نه تنها خود یک کانون ژئوپلیتیکی محسوب می‌شود، بلکه با 6 حوزه مهم ژئوپلیتیکی در ارتباط می‌باشد. این حوزه‌ها با عنایت به وزن و موقعیت خود در تدوین راهبرد امنیت ملی ایران تاثیرگذار هستند. اما در میان این حوزه‌ها حوزه پلیتیکی خلیج فارس به خاطر شأن ژئوپلیتیکی در معادلات سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و امنیتی در منطقه و جهان، نقش بسیار فعال و تعیین‌کننده‌ای در امنیت ملی ایران دارد. بر این مبنا، در این تحقیق سعی می‌شود به روش کتابخانه‌ای و از طریق روش شناختی توصیفی- تحلیلی رابطه و تاثیر حوزه ژئوپلیتیکی خلیج فارس را در این خصوص از زوایای اصلی بررسی و روشن نماییم.