اقسام دعوای جعل
۲-۲-۱ دعوای کیفری جعل
گفته شد که جعل مادی و مفادی در مقررات کیفری به قید مجازات ممنوع گردیده و بنابراین جرم شمرده میشود تعقیب جرائم علیالقاعده به عهده ی دادسرا یا قائممقام او میباشد که میتواند با شکایت شاکی آغاز و درهرحال بر اساس آیین دادرسی کیفری و در مرجع کیفری نسبت به آن رسیدگی و تصمیم گیری شود.
روشـن اسـت کـه اگـر شخصی ادعا داشته باشد که سندی به زیان او جعلشده و این امر را موضوع شکایتی کیفــری قرار دهـد و یا دادسرا با آگاهی از ارتکاب جعل، فاعل را تحت پیگرد کیفری قرار دهد، رسیـدگی و تصمیـم گیـری نسبـت بـه اصالت یا جعلیت سند در مرجع کیفری و طبق آیین دادرسی کیفــری به عمل میآید و هرگاه دادرسی کیفری به صدور حکم نهایی مبنی بر جعلیت سند بیانجامد، سنــد مــزبـور حسب مورد جزئاً یا کلاً اعتبار خود را ازدستداده و اگر به استناد آن دعوایی اقامهشده و یا بشود، طرفی که سند علیه او ابراز گردیده میتواند با ارائه و یا استناد بهحکم نهایی مرجع کیفری و تاکید بر جعلی بودن سند یا قسمتی ازآن،از آثار سند مزبور و یا قسمت مجعول آن رها شود و درنتیجه نوبت به طرح ادعای جعل به مفهوم دقیق اصطلاح درمرجع حقوقی و رسیدگی به این ادعا که موضوع این بند میباشد نمیرسد،زیرا دادگاه حقوقی مکلف است از حکم دادگاه کیفری درباره اصالت یا جعلیت سند تبعیت کند(ماده ۲۲۷ ق .ج).
۲-۲-۲ دعوای حقوقی جعل( اصلی)
هرگاه شخصی آگاه شود که سندی یا قسمتی از سندی به زیان او جعلشده و به هر علت نخواهد شکایت کیفری مطرح کند، میتواند علیه شخصی که سند را در اختیار دارد اقامه ی دعوای جعل نماید و با اثبات جعلیت سند، حکم جعلیت سند را گرفته و پس از نهایی شدن آن از نگرانی وجود سند فارغ شود. این شیوه طرح ادعای جعلیت سند دعوای «جعل اصلی» به شمار میرود زیرا تنها یک دعوای اقامهشده و خواستهی آن صدور حکم مبنی بر اعلام جعلیت سند موردنظر میباشد واحکام و آثار این دعوا مشمول قواعد عام است.در این صورت روشن است که اگر حکم نهایی مبنی بر جعلیت سند یا قسمتی از سند صادر شود سند مزبور حسب مورد جزئاً یا کلاً اعتبار خود را از دست میدهد و اگر به استناد آن دعوایی اقامه شود، طرفی که سند علیه او ابرازشده میتواند با ارائه و یا استناد بهحکم نهایی مرجع حقوقی و تاکید بر جعلی بودن سند، آثار مزبور رها شود.
در چنین حالتی نیز نوبت به طرح ادعای جعل تبعی به مفهوم دقیق اصطلاح و رسیدگی به این ادعا نمیباشد، زیرا دادگاهی که به دعوای مستند به سند مجعول رسیدگی می کند مکلف است بهحکم جعلیت سند که اعتبار امر قضاوت شده را دارد اعتبار لازم را بدهد .
۲-۲-۳ ادعای تبعی یا طاری
۲-۲-۳-۱ مفهوم
آنچه در اینجا باید بررسی شود «ادعای جعل تبعی یا طاری » است؛ بدین معنا که هرگاه سندی رسمی یا عادی در دعوایی مورد استناد هریک از طرفین قرار گیرد و طرف مقابل در مقام دفاع در برابر سند، به اصالت آن در قالب ادعای جعل تعرض نماید، این ادعا، ادعای جعل «تبعی » خوانده میشود ، زیرا ازجمله در جریان رسیدگی به دعوای اصلی مطرح شده است برای مثال: خواهان به استناد سفته ای دعوایی اقامه و مطالبه مبلغ صد میلیون ریال وجه آن را مینماید (دعوای اصلی) ؛ خوانده در مقام دفاع در برابر سند ابزاری، ادعا مینماید که سفته مجعول است. این ادعای جعل نه تنها از این جهت که در برابر سند ابرازی، ادعا مینماید که سفته مجعول است. این ادعای جعل نه تنها از این جهت که در جهت جریان رسیدگی به دعوای اصلی و ادعا جعل تبعی برای مثال دعوای اصلی مسترد شود و یا قرار عدم استماع یا در دعوای اصلی صادر شود ادامه رسیدگی به ادعای جعل نیز منتفی میشود.
ازنظر برخی حقوقدانان ادعای جعل اصلی ناظر به موردی است که مدعی برای اثبات جعلی بودن سندی طرح دعوا می کند. مانند اینکه در دادخواست مدعی چنین میآید که خوانده با دستکاری در سند مالکیت مرز واقعی ملک خود را تغییر داده و مقداری از زمین های مجاور را ضمیمهی آن کرده است و از دادگاه خواسته شود که جعل بودن سند مالکیت را دربخش دستکاری شده اعلام کند؛ یا در شکایت کیفری گفته میشود که متهم چکی به نام من جعل و برای مطالبه بانک برده است همچنین است در فرضی که مدعی مبنای اصلی دعوا را اثبات جعل قرار میدهد مانند اینکه درخواست ابطال سند مالکیت یا چک را به دلیل جعل بودن آن ها تقاضا میکند در این دعوا، مدعی جعل باید تمام دلایل خود را به پیوست دادخواست کند و بهمنظور ابلاغ به خوانده و رسیدگی دهد.در دعوای تبعی جعل، سندی در برابر خواهان بهعنوان دفاع ارائه میشود که به نظر او جعل است یا خواهان اسنادی برای اثبات ادعای خود به دادگاه میدهد که خوانده مدعی جعل بودن انست. در این دو مثال ذکرشده، ادعای جعل چهره فرعی و تبعی دارد ودرصورتیکه استناد کننده آن را پس بگیرد یا دعوای اصلی به دلیلی رد شود ادعای جعل نیز به تابعیت آن ها از بین میرود . قانون آیین دادرسی مدنی بیشتر به جعل تبعی نظر دارد و آیین رسیدگی به آن را در دروان دعوای اصلی بیان می کند.
[۱]- همان، ص ۱۸۷
[۲]- شمس، عبدالله، آیین دادرسی مدنی، جلد سوم –پیشرفته ص ۱۸۸
[۳]- شمس، عبدالله، آیین دادرسی مدنی، جلد سوم –پیشرفته، ص ۱۸۸
[۴] - کاتوزیان، ناصر، دلیل و اثبات دلیل، ج ۱، ص ۱۰۰
[۵]- کاتوزیان، ناصر، دلیل و اثبات دلیل، ج ۱، ص ۱۰۰
پایان نامه ها درباره جرم جعل (فایل کاملشان موجود است )
- پایان نامه بررسی جعل حقوقی و طاری در نظام حقوق ایران
- پایان نامه با موضوع :جعل اسناد هویتی و نقش آن در جرم کلاهبرداری
- دانلود پایان نامه در مورد:بررسی فقهی و حقوقی جرم جعل
- پایان نامهبررسی جرم جعل مهر در حقوق کیفری ایران
- دانلود پایان نامه در مورد:بررسی فقهی و حقوقی جرم جعل مفادی در قانون مجازات ۱۳۹۲
- دانلود پایان نامه حقوق با موضوع:جعل رایانهای و مقایسه آن با جعل سنتی
- دانلود پایان نامه حقوق در مورد:بررسی حقوقی جرم جعل مادی در قانون مجازات ۱۳۹۲
- پایان نامهجعل اسناد و انکار وتردید از دیدگاه موضوعه ایران
- دانلود پایان نامه ارشد : جرم جعل مهر در حقوق کیفری ایران
- دانلود پایان نامه حقوق با عنوان جعل رایانهای در حقوق ایران
- پایان نامه حقوق گرایش جزا و جرم شناسی: تعیین عوامل وقوع جرائم و جعل اسناد ثبتی و ثبت شرکتها در شهرستان ایلام و راه های پیشگیری از آن در سال ۹۴ ۱۳۹۳
- پایان نامه با عنوان بررسی جرم جعل اسناد سجلی و تاثیر آن در ارتکاب جرایم علیه اموال و مالکیت