ج ) رکن معنوی جرم جعل یا قصد متقلبانه
سومین عنصر جعل ، قصد متقلبانه است . برای اینکه جرم جعل تحقق پیدا کند بایستی مرتکب متقلبانه اقدام کرده باشد . یعنی بداند که عمل او تقلب است و به قصد و نیت اضرار به غیر یا نفع خود این عمل را انجام دهد .
جعل اسناد هویتی از جمله جرائم عمدی است . پس برای تحقق آن لازم است که تحریف حقیقت در یک نوشته یا سند هویتی متقلبانه باشد و مرتکب بداند که فکر و اندیشه مزورانه ای که به دست او انجام می‌شود نامشروع و خسارت آمیز است و ممکن است در نتیجه آن ضرر و زیان مادی یا معنوی متوجه دیگری یا اجتماع گردد . بنابراین برای تحقق عنصر روانی ( معنوی ) جعل اسناد هویتی ، علاوه بر عمد عام مرتکب که ناظر به علم و آگاهی او به نامشروع بودن تحریفی که در شناسنامه یا سند هویتی به عمل می‌آورد ، مستلزم این است که تحریف حقیقت مقرون به عمد خاص یعنی تحقق ضرر یا امکان ضرر مادی یا معنوی شخص دیگری یا جامعه نیز باشد . البته اضرار آنی شرط نیست و با اضرار بالقوه به دیگری نیز اقدام مرتکب مشمول عنوان جعل خواهد بود و در مجموع ، بحث عنصر روانی جرم جعل اسناد هویتی عبارت است از علم مرتکب به متقلبانه بودن عمل خود نسبت به سند به اضافه تحقق ضرر یا امکان ضرر به فرد یا جامعه .
از این بحث چنین چنین نتیجه می‌گیریم که برای تحقق جعل در سند هویتی اجتماع پنج شرط زیر لازم است :
- باید قلب حقیقت شده باشد .
- این تقلب در اسناد هویتی صورت گیرد .
- به یکی از کیفیات پیش بینی شده در قانون ارتکاب یافته باشد .
- تقلب طبعاً موجب خسارت باشد .
- مرتکب با قصد متقلبانه اقدام به جعل کرده باشد .
اشاره اجمالی به ماده ۵۳۷ قانون مجازات اسلامی
مطابق این ماده عکسبرداری از کارت شناسایی و اوراق هویت شخصی در صورتی که موجب اشتباه به اصل شود باید ممهور به علامتی باشد که نشان دهد آن مدرک رونوشت یا عکس می‌باشد . در غیر این صورت عمل فوق جعل محسوب می‌شود .
با توجه به ماده قانونی فوق ، عکسبرداری از اسناد هویتی در صورتی که موجب اشتباه با اصل شود و مهر یا علامتی نداشته باشد که نشان دهد آن مدرک رونوشت یا عکس می‌باشند عمل جعل و تهیه کننده آن جاعل محسوب می‌شود و به مجازات مقرر در قانون مجازات اسلامی‌محکوم می‌گردد . بر این اساس مطابق این ماده عکسبرداری از اسناد هویتی مجاز است ، در صورتی که اولاً این عکس موجب اشتباه شود باید ممهور به مهر یا علامتی باشد که نشان دهد آن مدرک رونوشت یا عکس است .
د ) رکن ضرری
در جرم جعل اسناد هویتی همه عناصر و ارکان بستگی به قلب حقیقتی دارد که متضمن ضرر بالقوه یا بالفعل باشد چه ضرر بصورت مادی باشد یا معنوی و یا اینکه ضرر متوجه فرد شود یا اجتماع ، چه وارد کردن خسارت باشد یا از بین بردن منفعت .
اما باید توجه داشت که ضرر در جرم جعل سند هویتی لزوماً باید بوسیله مقامات قضائی احراز شود پس باید مقامات قضایی با توجه به اصول کلی حقوق جزا و رویه قضایی ، قلب حقیقت در سند را محدود به عمل مجرمانه ای بدانند که در اثر آن ضرری اعم از فردی و اجتماعی یا مادی و معنوی وارد آمده باشد . در یک جمع بندی کلی می‌توان گفت که ضرر یکی از ارکان مهم هر جرم بالاخص جرم جعل سند است اعم از اینکه ضرر محقق یا احتمالی باشد .
انواع ضرر ناشی از جعل در دو تقسیم بندی از همدیگر متمایز می‌گردد :
- در تقسیم بندی اول ضرر ناشی از جعل به مادی و معنوی تقسیم می‌شود .
- در تقسیم بندی دوم ضرر را به فردی و اجتماعی تقسیم می کند .
۱- ضررهای مادی و معنوی
ضرر مادی : ضرر موضوع بزه جعل معمولاً و غالباً از نوع ضرر مادی است . بدین معنی که انسان را در اموال و دارایی خود متضرر می‌سازد . مثلاً یک سند مجعول شخص منتسب الیه را در یک التزام و تعهد اصلی یا فرعی قرار می‌دهد که در حقیقت او به انجام آن رضایت نداده و این خطر را بوجود می‌آورد که در انجام آن تعهد و پرداخت آن دین مجبور گردد.
در بحث جعل اسناد هویتی ، ضررهای مادی ناشی از این جرم ، بیشتر در قالب جرائم دیگر متبلور می‌شود و به عبارتی پس از وقوع جعل سند هویتی برای وارد نمودن ضرر به مال دیگری جرم مضاعف توسط مجرم یا ایادی او ارتکاب می‌یابد . به عنوان مثال می‌توان به این نکته اشاره نمود که فرد پس از جعل شناسنامه اقدام به تاسیس شرکت واهی نموده و تحت این عنوان از افراد کلاهبرداری می کند و یا اینکه با همین شناسنامه جعلی و اتخاذ اسم و مشخصات مجعول خود را به جای شخص دیگری معرفی نموده و مالی را تصاحب می‌کند .
ضرر معنوی : ضرر ممکن است معنوی باشد . کافی است که جعل به شرافت یا اعتبار و موقعیت اجتماعی دیگری صدمه وارد کند . مثل ساختن یک نامه دروغ با یک امضای مجعول به منظور بی اعتبار ساختن شهرت اداری و اجتماعی یا تجاری یک شخص ثالث .
در این رابطه و در خصوص جعل اسناد هویتی ، ضرر معنوی مصادیق گوناگونی دارد . از آن جمله می‌توان ذکر نمود که شخصی با ثبت تولد یک فرزند نامشروع بنام یک زن در شناسنامه او که مادر آن طفل نیست به آبرو و حیثیت دارنده شناسنامه لطمه وارد می‌کند.
۲- ضررهای اجتماعی و فردی
هر دو شق ضرر مادی و معنوی می‌تواند شکل اجتماعی یا فردی داشته باشد و به تعبیری دیگر، ضررهای فردی و اجتماعی هم بصورت مادی و هم بصورت معنوی تحقق می‌یابند که با توضیح مختصر به هر کدام اشاره می‌گردد .
ضررهای فردی : اگر ضرر ناشی از جعل چه به صورت مادی و چه به صورت معنوی متوجه شخص خاصی باشد در آن صورت ضرر را ضرر فردی می‌گویند.
ضررهای اجتماعی : در صورتی که جعل به منافع خصوصی یک فرد لطمه وارد نسازد ، بلکه به جامعه ضرر برساند ، ضرر اجتماعی تحقق یافته و چنین جعلی علی رغم اینکه به شخص ضرر نرسانده ، قابل مجازات خواهد بود .
لازم به توضیح است در مواردی که جعل به منافع مالی دولت لطمه وارد می‌سازد در قابل مجازات بودن آن هیچ تردیدی وجود ندارد ، ولی ایراد صدمه به منافع معنوی دولت نیز برای تعقیب مجرم کافی است چرا که در جرائم جعل اسناد هویتی که از اسناد رسمی‌محسوب می‌شوند حتی اگر کمترین ضرر مالی وارد نیامده باشد به لحاظ ایراد خدشه به اعتماد عمومی‌نسبت به اسناد دولتی و رسمی‌قابل تعقیب و مجازات می‌باشند .
ششم : روش های جعل در اسناد هویتی
بطور کلی جعل در اسناد هویتی به پنج طریق عمده انجام می‌شود که هر کدام از این روشها نیز به صورت های مختلف تحقق می‌یابد . برای تشریح شیوه های جعل در این اسناد ، بدواً به روش های کلی جعل در اسناد هویتی و مدارک شناسایی اشاره نمود و سپس صور مختلف هر کدام از این روشها را مورد بررسی قرار داده و در نهایت شگردهایی که بصورت مورد در ارتباط با یک یا چند نوع از اسناد هویتی بوقوع می‌پیوندند تشریح می‌گردد .
پنج روش عمده ای که برای جعل این نوع اسناد بکار می‌رود به شرح ذیل است :
- ایجاد تغییرات در مندرجات سند و مشخصات دارنده آن اعم از نام ، نام خانوادگی ، شماره شناسنامه ، تاریخ تولد یا تاریخ های مهم دیگر مرجع صادر کننده و غیره .
- تغییر و تعویض عکس دارنده مدرک شناسایی
- ارائه مدرک شناسایی اشخاص دیگر جهت دستیابی به اسناد و تسهیلات بدون دستبردگی و تغییر در مدارک اولیه مانند شناسنامه دیگری جهت اخذ گواهی عدم سوء پیشینه یا گذرنامه
- دخل و تصرف در امهار سند
- ساخت و تکثیر رایانه ای اسناد هویتی
-
پایان نامه ها درباره جرم جعل (فایل کاملشان موجود است )
-
- پایان نامه بررسی جعل حقوقی و طاری در نظام حقوق ایران
- پایان نامه با موضوع :جعل اسناد هویتی و نقش آن در جرم کلاهبرداری
- دانلود پایان نامه در مورد:بررسی فقهی و حقوقی جرم جعل
- پایان نامهبررسی جرم جعل مهر در حقوق کیفری ایران
- دانلود پایان نامه در مورد:بررسی فقهی و حقوقی جرم جعل مفادی در قانون مجازات ۱۳۹۲
- دانلود پایان نامه حقوق با موضوع:جعل رایانه‌ای و مقایسه آن با جعل سنتی
- دانلود پایان نامه حقوق در مورد:بررسی حقوقی جرم جعل مادی در قانون مجازات ۱۳۹۲
- پایان نامهجعل اسناد و انکار وتردید از دیدگاه موضوعه ایران
- دانلود پایان نامه ارشد : جرم جعل مهر در حقوق کیفری ایران
- دانلود پایان نامه حقوق با عنوان جعل رایانه‌ای در حقوق ایران
- پایان نامه حقوق گرایش جزا و جرم شناسی: تعیین عوامل وقوع جرائم و جعل اسناد ثبتی و ثبت شرکتها در شهرستان ایلام و راه های پیشگیری از آن در سال ۹۴ ۱۳۹۳
- پایان نامه با عنوان بررسی جرم جعل اسناد سجلی و تاثیر آن در ارتکاب جرایم علیه اموال و مالکیت
-
