در این فصل پیرامون چارچوب تحقیق ابتدا بیان مسئله تحقیق پرداخته و سپس سوالات تحقیق، فرضیه های تحقیق، ضرورت تحقیق، انگیزه تحقیق، اهداف تحقیق، اهمیت موضوع تحقیق، محدوده مورد مطالعه، سوابق تحقیق، روش تحقیق و مراحل آن، با تشریح ابعاد هر یك بیان می شود.
باتوجه به تاكید مقام معظم رهبری در سال 1385 به منظور تحقق بخشیدن در «استفاده صحیح و مناسب از ظرفیت های علمی نخبگان در راستای توسعه همه جانبه كشورمشی و سیره نخبگان سیاسی گذشته و معاصر ایران در عرصه جغرافیای سیاسی ایران نیز الگوی بدیلی در مواجهه با پرورش نخبگان سیاسی در كشور است گفتمان نخبگان اسلامی انقلاب ایران هم‌اكنون به گفتمان مسلط توده‌های مردم و نخبگان سیاسی خاورمیانه و نظام بین‌الملل درراستای مقابله باگفتمان رایج تحمیلی غربی تبدیل شده است ظهور انقلاب اسلامی ایران نقطه عطفی در تحولات سیاسی منطقه خاورمیانه و نظام بین‌الملل محسوب می‌شود این مسئله متاثر از جایگاه ایران در خاورمیانه به عنوان نقطه تلاقی منافع ابرقدرت‌ها و همچنین اهداف و رسالت‌های بین‌المللی گفتمان انقلاب اسلامی بوده است از سوی دیگر تلاش نظام جمهوری اسلامی ایران در راستای تحقق این اهداف وتاثیرات آن درحوزه اندیشه‌های بین‌الملل ودرسطح تعاملات سیاسی – امنیتی خاورمیانه نیز عملا سبب شده است كه گفتمان انقلاب ایران، نقش مهمی در تحولات سیاسی – اجتماعی، فرهنگی و امنیتی منطقه و نظام بین‌الملل داشته باشد. در این میان، تغییر معادلات سیاسی جهان، صدور انقلاب، حمایت از نهضت‌های آزادیبخش و مبارزه با صهیونیسم جهانی، مهمترین ابعاد بین‌المللی
انقلاب بوده‌اند. از سوی دیگر گفتمان نخبگان انقلاب اسلامی سبب بیداری و احیای تفكر اسلامی در منطقه شده و با ارائه الگوی مردم سالار دینی و تقویت جریان اسلام‌گرایی در جهان، به بی‌اعتباری نظام دو قطبی به ویژه تضعیف جایگاه هژمونیك آمریكا منجر شده است. این تاثیرات گسترده و پایدار گفتمان نخبگان انقلاب اسلامی عملا سبب جهت‌گیری و رویارویی قدرت‌های محافظه‌كار منطقه‌ای و ابرقدرت‌هایی كه منافع آنان درخاورمیانه با چالش مواجه شده است، گردیده و به همین دلیل اقدامات وسیعی در راستای مقابله با گفتمان نخبگان انقلاب اسلامی و اشاعه ارزش‌ها و پیام‌های آن صورت گرفته است. علی‌رغم چالش‌های فراروی گفتمان نخبگان اسلامی انقلاب ایران، این گفتمان هم‌اكنون به گفتمان مسلط توده‌های مردم و نخبگان سیاسی خاورمیانه و نظام بین‌الملل در راستای مقابله با گفتمان رایج تحمیلی غربی تبدیل شده است.
نخبگان سیاسی نقش تعیین کننده ای در توسعه یا زوال جامعه ی خود بازی می کنند. در مورد ایران، ودرطول تاریخ آن وحتی در انقلاب اسلامی 1357 گروه نخبگان سیاسی قبلی را از بین برد و گروه جدیدی خلق کرد. چنین به نظر می رسد که گروهها یا طبقات اجتماعی از نخبگان سیاسی با گفتمان های متفاوت که نقش مهمتری را در پیروزی انقلاب بازی کرده اند، به همان نسبت و اندازه در گروه هیأت حاکمه نماینده دارند.
درسالهای قبل و پس از انقلاب اسلامی، جغرافیای سیاسی و هویت ملی ایرانی از فرهنگ سیاسی نخبگان بویژه نخبگان جمهوری اسلامی ایران تاثیرگرفته است. این تاثیررامی توان ازلحاظ ایدئولوژی انقلاب برتحکیم وتداوم هویت سرزمینی ایران درچارچوب گفتمان انقلاب اسلامی، تحول این ایدئولوژی ازگفتمان انقلاب به گفتمان اصلاحات، وتوسعه اقتصادی وشناخت بسترهای تکوینی گفتمان مردم سالاری دینی و گفتمان دولت اسلامی او نیز از لحاظ تاثیر بر مشارکت توده ای وبسیج سیاسی درچارچوب گفتمان انقلاب اسلامی برتحکیم وتداوم ناسیونالیسم ایرانی، تحول مفهوم مشارکت، و تاثیررویکردهای متفاوت برآن دید. دراین پایان نامه، درراستای آزمون فرضیه های پیشنهادی، ازمباحث مطرح نتیجه گیری به عمل آمده است. این پژوهش با توجه به اهمیت و نقش نخبگان رسمی در ساخت جغرافیای سیاسی ایران به مواردی چنداز آن می پردازد بر مبنای چنین فرضیه ای است که ما روندرشدوتوسعه جغرافیای سیاسی را درایران از طریق تحلیل نخبگان سیاسی آن بررسی کرده ایم که مفهوم نخبگان سیاسی آنچنان که دراین پایان نامه مورد استفاده قرار گرفته است یک مفهوم تجربی یا رفتاری است.
1-2) بیان مسئله
با توجه به این که در طول تاریخ و در عرصه های مختلف جهانی در بحث ژئوپلتیک نخبگان سیاسی وعلمی ودانشگاهی از جمله راتزل نقش بسزائی درپیشبردوتحول در جغرافیای سیاسی داشته اندو این امر نیز در ایران قابل لمس است برآن شدیم تا با بررسی های گسترده تحلیلی بر نقش گفتمان نخبگان سیاسی در جغرافیای سیاسی ایران داشته باشیم.
گفتمان باید بینش سیاسی، فرهنگی وبویژه دینی را در مخاطبان ارتقا داده و نتیجه آن نیز آنان را به حقایق نزدیك كرده و پیوند دوستی و تفاهم را بین گروه‌های مختلف در چارچوب نظام اسلامی تقویت كند و وحدت میان امت‌ها را مستحكم‌تر نماید
در این پایان نامه میخواهیم تاثیرات فرهنگ سیاسی نخبگان ایران وبخصوص جمهوری اسلامی ایران طی سال 1357تا1391 تحلیل نمائیم.
در تشریح این امرابتداعا به انواع تعاریف مختلف از نخبگان سیاسی ووضعیت نخبگان سیاسی در انواع نظامهای سیاسی و نحوه تاثیر گذاری آنان در حکومت های مختلف چه دیکتاتوری و چه دموکراسی از مقاطع زمانی را در نظر گرفته ایم وسپس براساس مقاطع زمانی مختلف گفتمانهاراپیرامون نحوه تاثیرگذاری گفتمان سیاسی نخبگان جغرافیای سیاسی برگزیده ایم. سپس به وضعیت جغرافیای سیاسی ایران در دوره های مختلف و حتی وضعیت جغرافیای طبیعی و ویژگی های خاص ایران رامورد بررسی قرار داده ایم سپس برای تبیین وارزیابی نقش گفتمان های مختلف از دوره های تاریخی بخصوص از زمان قاجار و پهلوی و همچنین بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در سال های 1357 تا1368 ازگفتمان ((انقلاب اسلامی)) بهره گرفته وسال های پس از آن یعنی سال های 1368 تا1376 درچارچوب گفتمان ((اصلاحات وتوسعه اقتصادی)) تحت بررسی و ارزیابی علمی قرار داده و بلاخره سالهای 1367 تا 1384را باابتناء به گزاره های گفتمانی ((مردم سالاری دینی)) وهم چنین سال های 1384تا 1391رااز گفتمان دولت اسلامی مورد تجزبه وتحلیل علمی قرار داده ایم. همچنین در این مبحث به موارد خواص تصمیم گیری نخبگان سیاسی ایران بویژه بحث جمعیت و پیشرفت و عدالت وتاثیرات گفتمان ها در مسائل منطقه ای اشاراتی داشته ایم.
بی تردید تاریخ معاصر ایران وخصوصا دوره های زمانی مورد پژوهش، مشحون ازنظرات مختلف و کنشهای متفاوت وبعضا متعارض گفتمان سیاسی نخبگان در ارتباط با رویکرد جغرافیای سیاسی می باشد که البته حسب دلایل مذکور، ما در اینجا صرفا به قدر مشترک گزاره های گفتمانی فرهنگ سیاسی نخبگان اکتفا نموده ایم وبه همین جهت گزاره های گفتمانی مورد بررسی را تحت عناوین کلی و متمایز و در عین حال مرتبط به هم از جمله ” گفتمان انقلاب اسلامی”، “گفتمان اصلاحات و توسعه اقتصادی و توسعه اجتماعی “و بلاخره ” گفتمان مردم سالاری دینی” می باشد، مورد ارزیابی علمی قرار داده ایم.
1-3) سوال تحقیق
بدون تردید هر تحقیقی در راستای شكل گرفتن سوال یا سوالاتی در ذهن محقق انجام می گیرد و شخص پژوهشگر همواره تلاش می كند تا در طول تحقیق به شیوه ای علمی و دقیق به پاسخ های مناسب و قانع كننده ای برای سوالات خود دست یابد. ضمن اینكه برای انجام یك تحقیق خوب پرسش ها خیلی اساسیاند و این پرسشها ما را به دانش جدید یادرحل مسئله ی ویژه هدایت می كنند. با توجه به موضوع تحقیق كه به ((تحلیل تاثیرنقش گفتمان نخبگان سیاسی برجغرافیای سیاسی ایران)) می پردازد، نگارنده سوالی به شرح زیر تدوین نموده است.
1- آیا گفتمان نخبگان سیاسی بر جغرافیای سیاسی ایران تاثیر گذار بوده است؟
