گفتار دوم: جرم کامپیوتری (جرم رایانه ای)
تعاریف زیادی در خصوص جرایم کامپیوتری ارائه گردیده است ولی یک تعریف رسمی بینالمللی در این خصوص وجود ندارد.
تعاریف ارائه شده بیشتر جنبه کارکردی دارند و در ذیل به تعاریفی که در این خصوص از سوی مراجع ذیل ارائه گردیده است اشاره میکنیم:
۱-سازمان همکاری و توسعه اقتصادی
«سوء استفاده از کامپیوتر شامل هر رفتار غیر قانونی, غیراخلاقی یا غیرمجاز مربوط به پردازش اتوماتیک و انتقال دادهها است»[۱]
ایرادی که بر این تعریف وارد است ا ینست که در این تعریف از واژه «سوء استفاده» از کامپیوتر به جای واژه حقوقی «جرم» استفاده شده است و شامل کلیه رفتارهای غیر قانونی، غیرمجاز و غیراخلاقی است و این واژهها دایره وسیعتر از مفهوم دارند. بنابراین به عنوان یک تعریف جامع و مانع قابل استفاده نمیباشد.
٢. کمیته اروپایی مسائل جنایی در شورای اروپا
در سال ۱۹٨۹ گزارشگری بیان کرد که در آن یکی از متخصصان چنین تعریفی ارائه کرده است:
«هر فعل مثبت غیر قانونی که کامپیوتر، ابزار یا موضوع جرم باشد. یعنی به عبارت دیگر هر جرمی که ابزار یا هدف آن تاثیرگذاری بر عملکرد کامپیوتر باشد» متخصص دیگری چنین تعریف کرده «سوءاستفاده از کامپیوتر یعنی هر واقعهای که توأم با تکنولوژی کامپیوتر شود و به واسطه آن بزه دیده متحمل خساراتی شود و مرتکب به عمد مالی یا منفعتی کسب کند یا بتواند کسب کند»[۲]
نهایتاً کمیته متخصصان چنین اعلام کردند:
«مفهوم جرم کامپیوتری مشتمل بر تیپهای مختلف جرائمی است که اغلب بوسیله برخی دول عضو، جرم شناخته شدهاند و برخی از دول عضو هنوز بحث قانع کنندهای درباره آن ارائه نکردهاند. به دلیل طراحی رهنمودهایی برای جرم کامپیوتری ضرورت ارائه یا گزینش تعریفی رسمی از جرم کامپیوتری بیشتر رخ می کند. این امر به قانونگذاران ملی واگذارشد تا با توجه به سنن تاریخی سیستم قضایی خود, در کنار رهنمودهای کمیته تعریفی ارائه کنند که دو لیست حداقل و اختیاری را در برداشته باشد»[۳]
سازمان ملل متحد در شماره ۴۴ نشریه بینالمللی سیاست جنایی با اذعان به اینکه در زمینه جرایم کامپیوتری تعریف مورد توافقی وجود ندارد، جرایم کامپیوتری را از یک سو شامل فعالیتهای مجرمانه با ماهیت سنتی مثل سرقت و جعل دانسته که همگی معمولاً در همه جا مشمول ضمانت اجراهای کیفری میشوند و از سوی دیگر شامل فعالیتهای مجرمانه نوینی که در آنها کامپیوتر امکان اینگونه سوء استفادهها را مهیا ساخته که پیش از این امکانپذیر نبوده است. «در حقیقت سازمان ملل اشاره به نوعی از طبقهبندی جرایم کامپیوتری دارد و نه تعریف جرم کامپیوتری»[۴]
نهایتاً اینکه هنوز تعریف جامعی که در سطح بینالمللی از جرم رایانهای و جرم مرتبط با رایانه مورد قبول باشد ارائه نگردیده است که ناشی از عوامل مختلفی است:
«یکی از این عوامل، تفاوت سطوح کاربردی و بهرهبرداری از فنآوری اطلاعات در کشورهای مختلف است. عامل دیگر تفاوت در دیدگاه ها و نظریات است که تعاریف بر مبنای آن قرار گرفته است. عامل بعدی تفاوت در نظام حقوق کیفری کشورهای مختلف است, که موجب میشود در مقابل یک پدیده نو ظهور، واکنشهای متفاوتی از نظامهای حقوقی مختلف بروز کند»[۵]
«تفاوت در تعریف جرایم رایانهای موجب اختلاف در تبیین مصادیق آن شده است؛ بدین صورت که بعضی از تعاریف موسع بوده و شامل طیف گستردهای از اعمال مجرمانه و سوءاستفادههای رایانهای میشود و در مقابل، بعضی از تعاریف مضیق بود و مصادیق کمتری را در بر میگیرد.»[۶] در حقوق ایران تعریف خاصی در مورد جرایم رایانهای بیان نگردیده است و در قانون جرایم رایانهای مصوب ۵/۳/٨٨ صرفاً به ارائه جرایم و مجازاتها پرداخت و به تعریف جرم رایانهای اشارهای نشده است.
[۱] - دزیانی، محمدحسن، نشریه بینالمللی سیاست جنایی – سازمان ملل – شماره ۴۳ و ۴۴، خبرنامه شورای عالی انفورماتیک کشور.
[۲] -دزیانی، محمد حسن، ابعاد جزایی کاربرد کامپیوتر و جرایم کامپیوتری، خبرنامه انفورماتیک شماره ۵٨ شورای عالی انفورماتیک کشور – سازمان برنامه و بودجه
[۳] - جرم کامپیوتری به گزارش دستاوردهای شورای اروپا به استراسبورگ۱۹۹٠-خرداد ماه ۱۳٧۶.
[۴] - باستانی، برومند جرائم کامپیوتری و اینترنتی جلوهای نوین از بزهکاری – چاپ اول ص ٢٢ ، ۱۳٨۳.
[۵] - بای حسینعلی، پور قهرمانی بابک – بررسی فقهی حقوقی جرایم رایانهای چاپ اول – پاییز ٨٨ – ص ٢۴.
[۶] - خرمآبادی، عبدالصمد، «تاریخچه و تعریف و طبقهبندی جرایم رایانهای» مجموعه مقالات همایش و بررسی ابعاد حقوقی فنآوری اطلاعات، ص ٢٧.
پایان نامه ها درباره جرم جعل (فایل کاملشان موجود است )
- پایان نامه بررسی جعل حقوقی و طاری در نظام حقوق ایران
- پایان نامه با موضوع :جعل اسناد هویتی و نقش آن در جرم کلاهبرداری
- دانلود پایان نامه در مورد:بررسی فقهی و حقوقی جرم جعل
- پایان نامهبررسی جرم جعل مهر در حقوق کیفری ایران
- دانلود پایان نامه در مورد:بررسی فقهی و حقوقی جرم جعل مفادی در قانون مجازات ۱۳۹۲
- دانلود پایان نامه حقوق با موضوع:جعل رایانهای و مقایسه آن با جعل سنتی
- دانلود پایان نامه حقوق در مورد:بررسی حقوقی جرم جعل مادی در قانون مجازات ۱۳۹۲
- پایان نامهجعل اسناد و انکار وتردید از دیدگاه موضوعه ایران
- دانلود پایان نامه ارشد : جرم جعل مهر در حقوق کیفری ایران
- دانلود پایان نامه حقوق با عنوان جعل رایانهای در حقوق ایران
- پایان نامه حقوق گرایش جزا و جرم شناسی: تعیین عوامل وقوع جرائم و جعل اسناد ثبتی و ثبت شرکتها در شهرستان ایلام و راه های پیشگیری از آن در سال ۹۴ ۱۳۹۳
- پایان نامه با عنوان بررسی جرم جعل اسناد سجلی و تاثیر آن در ارتکاب جرایم علیه اموال و مالکیت